پروانه معصومی

پروانه معصومی

اطلاعات شخصی
تاریخ تولد	۱۱ اسفند ۱۳۲۳ ‏(۷۹ سال)
ملیت	ایرانی
زبان مادری	فارسی
محل تولد	تهران
محل اقامت	تهران
محل درگذشت	صومعه‌سرا
تاریخ درگذشت	۶ آذر ۱۴۰۲
اطلاعات هنری
عنوان هنری	هنرپیشه
زمینه فعالیت	سینما تلویزیون
پیشه	بازیگر
شروع فعالیت هنری	سال ۱۳۵۱
سال‌های هنری	۱۳۵۱–۱۴۰۲
آثار برجسته	امام علی (مجموعه تلویزیونی)

سکینه کبودرآهنگی (زاده ۱۱ اسفند ۱۳۲۳ – درگذشت ۶ آذر ۱۴۰۲) مشهور به پروانه معصومی، بازیگر سینما و تلویزیون ایران بود. وی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را در سومین و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر را کسب کرد. امام علی(ع)، مسافر ری و یوسف پیامبر از کارهای برجسته معصومی است. از وی در پنجمین جشنواره مردمی فیلم عمار، برای بازی در فیلم کوتاه اشک مادر، تجلیل شد.

زندگی و تحصیلات

پروانه معصومی در ۱۱ اسفند ۱۳۲۳ در تهران زاده شد. او از دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه ملی ایران فارغ‌التحصیل شد و برای مدتی به آلمان رفت.

معصومی در آلمان با مسعود معصومی که آن زمان دانشجوی عکاسی بود آشنا شد و با هم ازدواج کردند. آنها پس از تحصیلات معصومی به ایران بازگشتند و معصومی از اوایل دهه ۱۳۵۰ وارد فعالیت هنری شد.

معصومی در ۳۰ سال آخر زندگی خود در روستای دهستان طاهرگوراب از توابع صومعه‌سرا در گیلان زندگی می‌کرد و در نهایت ۶ آذر ۱۴۰۲ در سن ۷۸ سالگی دار فانی را وداع گفت.

حضور و ایراد سخنرانی پروانه معصومی در بیت رهبر انقلاب اسلامی (۱۳۸۹)

زیست هنری

او در ۱۳۵۱ به‌عنوان زن نقش اول فیلم رگبار که نخستین فیلم بلند بهرام بیضایی بود، شناخته شد.

پروانه معصومی در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری ایسنا ورود به آثار بهرام بیضایی را چنین شرح داد:

شوهر من عکاس تبلیغاتی بود، آقای بیضایی عکسی از من برای تبلیغ یک کالا دیده بودند که باعث شد توسط آقای احمدرضا احمدی برای بازی در نقش عاطفه (رگبار) به من پیشنهاد شود. من در یک خانواده مذهبی به دنیا آمده‌ام و دوره‌ای وارد سینما شدم که این کار خیلی خوشایند نبود به همین جهت اصلا قصد بازیگری نداشتم. می‌دانستم بازیگر شدنم با مخالفت‌های وحشتناک خانواده‌ام مواجه خواهد شد.

معصومی پس از انقلاب اسلامی ایران به فرانسه رفت. پس از بازگشت، نخستین بازی او حضور در فیلم راه دوم به کارگردانی حمید رخشانی بود. او در ادامه این دهه به بازیگر پرکاری تبدیل شد و علاوه‌بر همکاری با ناصر تقوایی در ناخدا خورشید، در فیلم‌های چهره‌های مهم نسلی از فیلمسازان که پس از انقلاب کار خود را آغاز کردند مقابل دوربین رفت.

حضور در سریال امام علی(ع) و مسافر ری به کارگردانی داوود میرباقری و نیز باری در سریال یوسف پیامبر از دیگر کارهای شاخص معصومی بود.

تجلیل از پروانه معصومی در جشنواره عمار

در دی‌ماه ۱۳۹۳ پنجمین جشنواره مردمی فیلم عمار برگزار شد که در شب اختتامیه این جشنواره از پروانه معصومی برای بازی در فیلم اشک مادر تقدیر شد. پروانه معصومی در این جشنواره عنوان کرد که این جایزه بیش از ۲ جایزه جشنواره فجر او را خوشحال کرده است.

گزیدهٔ آثار

سینما

سال	نام فیلم	کارگردان	توضیحات
۱۳۶۳	آشیانه مهر	جلال مقدم
۱۳۶۳	تاتوره	کیومرث پوراحمد
۱۳۶۳	راه دوم	حمید رخشانی
۱۳۶۳	گل‌های داوودی	رسول صدرعاملی
۱۳۶۴	جستجو در شهر	حجت‌الله سیفی
۱۳۶۵	ترنج	مجتبی راعی
۱۳۶۵	چمدان	جلال مقدم
۱۳۶۵	ملاقات	خسرو معصومی
۱۳۶۵	ناخدا خورشید	ناصر تقوایی
۱۳۶۶	تحفه‌ها	ابراهیم وحیدزاده
۱۳۶۶	جهیزیه‌ای برای رباب	سیامک شایقی
۱۳۶۶	خارج از محدوده	رخشان بنی‌اعتماد
۱۳۶۶	شکوه زندگی	حسن محمدزاده
۱۳۶۶	شناسایی	محمدرضا اعلامی
۱۳۶۷	سال‌های خاکستر	مهدی صباغ‌زاده
۱۳۶۷	طوبی	خسرو ملکان
۱۳۶۸	تماس	خسرو ملکان	همچنین به عنوان طراح صحنه و لباس
۱۳۷۰	ناصرالدین‌شاه آکتور سینما	محسن مخملباف
۱۳۷۴	تنگنا	علی درخشی
۱۳۷۹	مسافر ری	داوود میرباقری	از مجموعهٔ تلویزیونی «مسافر ری»
۱۳۸۲	وعده دیدار	جمال شورجه	از مجموعه تلویزیونی «پرده عشق»
۱۳۸۴	سفر به هیدالو	مجتبی راعی	به دلیل انتشار فیلم نامناسب یکی از بازیگران این فیلم، زهرا امیرابراهیمی، اکران نشد.
۱۳۸۴	شاهزاده ایرانی	محمد نوری‌زاد	از مجموعه تلویزیونی چهل سرباز

تلویزیون

سال	عنوان	کارگردان	توضیحات
۱۳۶۳	کوچک جنگلی	بهروز افخمی	شبکه ۱
۱۳۷۰	امام علی	داوود میرباقری	شبکه ۱ ۲۲ قسمت
۱۳۷۴	سوخته‌دلان	بهروز طاهری	شبکه ۲
۱۳۷۷	همشاگردی‌ها	مسعود شاه محمدی احمد نجیب‌زاده	شبکه ۱
۱۳۷۸	ایستگاه	منوچهر عسگری‌نسب	شبکه ۲
۱۳۷۹	مسافر ری	داوود میرباقری	شبکه ۱ نسخه سینمایی آن با همین نام در سینما اکران شد
۱۳۸۰	پلیس جوان	سیروس مقدم	شبکه ۳
۱۳۸۱	دریایی‌ها	سیروس مقدم	شبکه ۵
۱۳۸۱	باران عشق	احمد امینی فریدون حسن‌پور	شبکه تهران
۱۳۸۱	پرده عشق	جمال شورجه	شبکه ۲ نسخه سینمایی آن با نام «وعده دیدار» در سینما اکران شد
۱۳۸۲	چهل سرباز	محمد نوری‌زاد	شبکه ۲ نسخهٔ سینمایی آن با نام «شاهزاده ایرانی» در سینما اکران شد
۱۳۸۴	مسافر سحر	فرزین مهدی‌پور	شبکه ۲
۱۳۸۵	تا صبح	مجید جوانمرد محمدعلی باشه‌آهنگر	شبکه تهران
۱۳۸۷	نشانی	رامبد جوان	شبکه ۲ پخش در ایام نوروز
۱۳۸۷	مثل هیچ‌کس	عبدالحسن برزیده	شبکه ۲ پخش در ماه رمضان
۱۳۸۷	یوسف پیامبر	فرج‌الله سلحشور	شبکه ۱
۱۳۸۸	ماه عسل	شاهد احمدلو	شبکه ۲
۱۳۸۹	ملکوت	محمدرضا آهنج	شبکه دو پخش در ماه رمضان
۱۳۹۱	راز پنهان	فلورا سام	ماه رمضان
۱۳۹۷	مینو	امیر پور وزیری	شبکه یک
۱۳۹۸	شرایط خاص	وحید امیرخانی	شبکه سه
۱۴۰۰	در کنار پروانه‌ها	داریوش یاری	شبکه دو

فیلم کوتاه

اشک مادر (فیلم کوتاه)/ ۱۳۹۳

جوایز و افتخارات

• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای بازی در فیلم «گلهای داوودی» از سومین جشنواره فیلم فجر
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای بازی در فیلم «جهیزیه برای رباب» از ششمین جشنواره فیلم فجر

گفتاورد

حضور و سخنرانی در بیت رهبر انقلاب اسلامی

وی از جمله هنرمندانی بود که در سال ۱۳۸۹ در دیدار با رهبر انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، دیدار کرد و به ایراد سخنرانی پرداخت؛ وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به اینکه در پانزده سال اخیر در یک روستا در گیلان زندگی می‌­کند چنین گفت:

تلویزیون بایست خود را بیشتر برای طبقات روستایی متعهد بداند. قشری که پس از کار روزانه به منزل می­‌آیند و خود را در تلویزیون غرق می‌­کنند و به شدت از آن تأثیر می‌­پذیرند، مردمی که فقط با فیلم­‌ها و سریال‌­های وطنی ارتباط برقرار می­کنند و تنها تفریحشان همین تلویزیون است. وگرنه تهرانی‌­ها که به اندازه‌ی کافی مشغولیت و سرگرمی دارند. آیا ما برای تهران برنامه می‌سازیم یا کل ایران؟ تهران سرِ ایران است ولی دارد به کلّ ایران تبدیل می­‌شود. آیا نمی‌­شود موضوع قصه­‌ها و فیلم­‌های شما همین طبقات روستایی باشند؟ این‌ها که زندگی‌شان این همه معنا دارد. اما برخی نویسندگان و محققان هم که می­‌آیند فقط یک شب در روستا می­‌مانند و فردا برمی‌­گردند و می‌­گویند فهمیدیم چه قصه‌ای بایست بنویسیم. این روستاییان نجیب قصه­‌های زیادی دارند که جذاب و شنیدنی است.

پیوند به بیرون

• مصاحبه با پروانه معصومی
• جام جم نشریات