پیشمرگان (مستند)
نام فیلم | پیشمرگان |
---|---|
سبک | مستند |
کارگردان | مجتبی حصاری |
تهیهکننده | امیر مهریزدان |
نویسنده | مجتبی حصاری |
تدوین | ناصر فکور |
صداپیشگان | مجتبی اللهوردی |
فیلمبرداری | تورج هیبتی |
شرکت/سازمان تولیدکننده | مدرسه اندیشه و هنر (ماه) |
زمان | ۲۳ دقیقه |
کشور | ایران |
زبان | فارسی |
پیشمرگان (تولید ۱۳۹۷) مستندی به کارگردانی مجتبی حصاری و تهیهکنندگی امیر مهریزدان است که با اشاره به اقدامات منافقان برای ضربه زدن به رزمندگان در جنگ و مسموم کردن کمکهای مردمی، به زنانی میپردازد که برای جلوگیری از این اقدامات پیشمرگ میشدند.
این مستند را مدرسه اندیشه و هنر (ماه) تولید کرده است.
دربارهٔ مستند
این مستند روایت بانوان جهادگر نهاوندی است که در سالهای دفاع مقدس در پشتیبانی جبهه فعالیت داشتند. مسموم کردن کمکها و اقلام ارسالی مردم برای رزمندگان جبهه، یکی از کارهایی بود که منافقان برای آسیب رساندن به انقلاب اسلامی انجام میدادند، این بانوان نهاوندی که به پیشمرگان، معروف شدند قبل از ارسال کمکها به جبهه آنها را بررسی میکردند.
در هشت سال دفاع مقدس آنچه که پیش چشم است و بیشتر در مورد آن صحبت میشود، شهدای گرانقدر آن هستند؛ انسانهای عزیزی که از جان و خانواده و حال گذشتند تا حق زندگی خوب برای دیگر هموطنانشان محفوظ بماند. طرف دیگر سکه این فداکاریها اما دیگرانی هستند که گرچه مایه فخر و مباهاتاند ولی کمتر از آنها شنیده و دیدهایم و همین سبب شده تا عظمت کارشان مخفی بماند.
دیگرانی که پشت جبهه بودند و به جبهه انرژی و نیرو صادر میکردند. همسران و مادران و دخترانی که با دلی گریان اما لبخند بر لب، قدرتمندانه مردان خود را بدرقه میکردند تا مبادا در هنگام شلیک گلوله لحظهای دست و دلشان بلرزد و بار زندگی را تنهایی به دوش کشیدند تا مردانشان بار کشور و اسلام را مصممتر به دوش بکشند.
زنانی که نه تنها بر فراق صبوری ورزیدند بلکه فعالانه به صحنه آمدند و عشق و امید را به رگهای جبهه تزریق کردند مستند پیشمرگان روایتی از مجاهدت زنان نهاوندی در دوران دفاع مقدس است، زنانی که در آن روزها با توجه به اقدامات منافقان برای ضربه زدن به رزمندگان در جنگ و مسموم کردن کمکهای مردمی، تلاش میکنند تا به جلوگیری از اقدامات خرابکارانه آنها بپردازند.[۱]
گفتاورد
امیر مهریزدان تهیهکننده مستند «پیشمرگان» در گفتگو با خبرگزاری مهر دربارهٔ این مستند بیان کرد:
ایده یک خطی این مستند، زنان پیشمرگ نهاوندی بود که در جبههها به بررسی غذاهایی که برای رزمندهها میرسید، میپرداختند چون در آن زمان منافقان به مسموم کردن مواد غذایی ارسالی برای رزمندهها در جبههها اقدام کرده بودند. ما هنگام شکلگیری ایده اولیه مستند عکسی را دیدیم که شامل تعدادی از این زنان پیشمرگ بود و تصمیم گرفتیم در کنار این زنان بهطور موازی به فعالیتهای منافقان در آن زمان در نهاوند هم بپردازیم.
وی با اشاره به اتفاقاتی که اهمیت نیروهای پیشمرگ را آشکار میکرد، عنوان کرد: زمانی یک نفر برای ما توضیح داد که چطور منافقان در غذای رزمندهها مایع ظرفشویی ریختند و همان باعث شد که عملیات این رزمندهها به هم بریزد اما متأسفانه چنین خاطراتی بسیار کم بودند و ما برای ساخت این مستند به اسناد و خاطرههای کمی دسترسی داشتیم و یک دلیل این بود که خانمهایی که این کار را بر عهده داشتند از سر فروتنی آن را کار مهمی نمیدانستند مثلاً خانمی که یک قاشق غذاخوری به دستش میگرفت و از تک تک غذاهایی که به جبهه میرسید یک قاشق میخورد تا ببیند سالم است یا خیر این کار خود را اتفاقی غیرمهم میدانست. همچنین با مشکل دیگری هم مواجه بودیم که بسیاری از این خانمها یا از دنیا رفته بودند یا دست نیافتنی بودند.
این تهیهکننده اضافه کرد: در جریان انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم بحثهایی دربارهٔ منافقان دوباره پیش کشیده شد و رهبر معظم انقلاب در سخنانی فرمودند که نباید کاری کرد که جای جلاد و مضروب عوض شود و به دلیل طرح این مباحث ما هم منافقان و اقدامات آنها را در این مستند پررنگ تر کردیم.
وی همچنین با اشاره به تصاویر آرشیوی مستند یادآور شد: این مستند با استفاده از تصاویر آرشیوی ای ساخته شده که تا به حال دیده نشده است؛ عکسهایی از شهدای زن مثل فاطمه نصرتی تا فیلمهایی دربارهٔ این زنان پیشمرگ مثل دختری که مچ خود را از دست میدهد.
مسئول واحد مستند «عمار» دربارهٔ تولید این مستند اظهار کرد: ما سعی کردیم در تدوین مستند، اضافات را بزنیم و مخاطب را در جریان فعالیتها و تحرکات منافقان قرار دهیم تا مردم اقدامات خرابکارانه آنها را بشناسند و امیدواریم این خیانتها فراموش نشود.
مهریزدان با اشاره به ساخت آثاری با دغدغههای این چنینی اظهار کرد: امیدوارم امسال در آستانه ۴۰ سالگی انقلاب شاهد تولید آثاری از این دست باشیم چراکه نسلهای جدید باید با این دوران آشنا شوند همچنین همسن و سالهای ما و حتی سنین بالاتر از ما نیاز دارند که این تاریخ برایشان زنده شود تا بدانند ما با چه سختیهایی به این ۴۰ سالگی رسیدیم و امیدواریم مستند «پیشمرگان» هم خوب اکران و دیده شود.
وی افزود: اتفاقات مستند «پیشمرگان» توسط منافقان در شهری غیر از تهران رخ داده بود که در قالب این فیلم تصویر شد و امیدواریم امسال موج ساخت سوژههای غیرتهرانی راه بیفتد. ما در این زمینه برنامهریزیهایی هم داشتهایم و اهواز، قم، سبزوار و… شهرهایی بودهاند که به سوژههای جذابی نسبت به آنها رسیدهایم.
وی دربارهٔ برنامه اکرانهای این مستند تصریح کرد: اتفاق خوبی در جشنواره فیلم «عمار» رخ داده است و ما خود را مقید میکنیم پول هر کاری را از اکران همان مستند دربیاوریم و خود را به بودجههای آماده وابسته نکنیم. اکرانهایی هم در شهر نهاوند و همدان برای مستند «پیشمرگان» در نظر داریم همچنین سایت عماریار را داریم که این فیلمها آنجا برای فروش قرار داده شده است و اگر نتوانیم این آثار را در مکانهای مورد نظر اکران کنیم از طریق این سایت در دسترس مخاطبان قرار میدهیم. همچنین پک فانوس را هم داریم که این مستند در آن پک هم قرار میگیرد.
صداوسیما کمی به ما کم لطف است و این سوژههای جذاب را در زمانهای خوب پخش نمی کنداین تهیهکننده و مستندساز با اشاره به پخش مستندهای «عمار» از تلویزیون مطرح کرد: ما برنامههایی هم برای پخش مستندها از صداوسیما داریم که البته سازمان صداوسیما کمی به ما کم لطف است و این سوژههای جذاب را در زمانهای خوب پخش نمیکند.
وی در بخش دیگری از سخنانش دربارهٔ نوع پرداخت به مستند «پیشمرگان» و اینکه کمتر روایتی از این زنان از خودگذشته را نشان میدهد، گفت: فضا و ویژگی خود این دوستان این است که بیشتر اهل تواضع هستند و ما حتی مدارک و نوشته و خاطره ای از آنها نداشتیم، از اینها فقط یک عکس دسته جمعی وجود داشت و پیدا کردن این افراد و درآوردن خاطراتشان خیلی ما را اذیت کرد چراکه بسیاری از آنها به دلیل کهولت سن از دنیا رفته بودند و ما نتوانستیم به منابع دست اول دست پیدا کنیم.
بیشتر خاطرات زنان پیشمرگ دربارهٔ پشتیبانی در پشت جبهههای جنگ است و در این سالها هم از ماجرای تست غذا و اهمیت این کار غفلت شده استمهریزدان عنوان کرد: ماجرای تست غذا نیز اگرچه از نظر ما که در جریان این اتفاق قرار نداریم ویژه است اما زنان پیشمرگ تست غذا را خیلی عادی میدیدند. ما در سوالات و گفتگوهایی که با برخی از این زنان داشتیم تلاش زیادی کردیم که خاطرههایی به دست آوریم ولی خود این زنان چیزی به خاطر نداشتند. بیشتر خاطرات زنان پیشمرگ دربارهٔ پشتیبانی در پشت جبهههای جنگ است و در این سالها هم از ماجرای تست غذا و اهمیت این کار غفلت شده است. حتی ما آنقدر دیر سراغ نگارش خاطرات نسبت به این موضوع رفتهایم که دیگر آن گروهها سر و شکل اولیه را ندارد.
وی در بخش دیگری دربارهٔ تحقیقات و بودجه مستند اظهار کرد: کل هزینه این مستند ۱۴ میلیون است که رقم خیلی قابل توجهی نیست و شاید با بودجههای بیشتر بتوان کارهای بزرگتری انجام داد.
مسئول واحد مستند «عمار» با اشاره به تحقیقات و تلاشها برای ساخت مستند «پیشمرگان» علیرغم کمبود بودجه بیان کرد: ما برای به دست آوردن خاطراتی در مورد این زنان پیشمرگ و خرابکاری منافقان در پشت جبههها حتی به بزرگوارانی که در حوزه تاریخنگاری جنگ کار میکنند مراجعه کردیم اما باز هم نکتههای دقیق و خاصی پیدا نکردیم. البته منافقان در آن زمان اقدامات زیادی در خود شهرها داشتند بهطور مثال شهدایی را که پدر و مادر نداشتند شناسایی کرده، آنها را به عنوان شهید مجاهد خلق معرفی و از آن فضا بهرهبرداری میکردند.
وی عنوان کرد: به هر حال با همه نقاط ضعفی که ممکن است این مجموعه داشته باشد فکر میکنم اینقدر در حوزه دغدغه ای که مستند معرفی میکند قحطی فیلم وجود دارد که ممکن است این اثر برای بسیاری جذاب باشد.
مهریزدان با بیان اینکه ما در مراحل طراحی سوژه و فیلم دست نیاز به رسانه ایها دراز میکنیم، دربارهٔ تولید آثار مستند تصریح کرد: ما در واحد مستند «عمار» اجازه نمیدهیم هیچ مستندی بدون فیلمنامه ساخته شود و حتی نمیگذاریم هیچ فیلمنامه ای در همان اولین نگارش به تولید برسد.
تهیهکننده «پیشمرگان» در پایان دربارهٔ اکران مستندها در گروه سینمایی «هنر و تجربه» یادآور شد: متأسفانه دوستان مذهبی ما گروه سینمایی «هنر و تجربه» را جدی نگرفتهاند، ما کمی از همه طلبکار هستیم و انگار منتظریم مسئول گروه «هنر و تجربه» خودش شخصاً از ما درخواست کند فیلمهای خود را در این گروه اکران کنیم در حالیکه ممکن است آنها هیچ گاردی هم به این آثار و موضوعات نداشته باشند. قطعاً «هنر و تجربه» موقعیتی است که اگر به آن توجه نکنیم معلوم نیست که باز هم در اختیار ما قرار بگیرد.[۲]
پانویس
- ↑ «پیشمرگان». دریافتشده در ۲۸ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ زنانی که غذای رزمندگان را تست میکردند تا مسموم نباشد خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۹۷