به لاله در خون خفته (سرود)

از یاقوت
(تغییرمسیر از به لاله در خون خفته)
به لالهٔ در خون خفته
کشورایران
شاعرجهانبخش پازوکی
آهنگ‌سازجهانبخش پازوکی
تاریخ انتشار۱۳۵۷شمسی
صدا
نمونهٔ صوتی


به لالهٔ در خون خفته یا به‌پیش یا ای شهید نام یکی از سرودهای انقلابی مشهور ایران است که در سال ۱۳۵۷ و در اوج انقلاب توسط جهانبخش پازوکی ساخته و توسط مرحوم مجتبی میرزاده (زاده ۱۳۲۴ – درگذشته ۱۳۸۴) تنظیم شد.[۱] شاعر این سرود جهانبخش پازوکی است.[۲][۳] این سرود پس از پیروزی انقلاب به مناسبت ۲۲ بهمن و مناسبت‌های انقلابی دیگر از صدا و سیما پخش می‌شود.

همچنین این سرود به زبان فارسی توسط ارتش کره شمالی در سال ۱۳۶۹ اجرا شده است.[۴]

ویژگی

مهم‌ترین ویژگی این سرود که در تمامی آثار معروف زمان انقلاب هم شنیده می‌شود، حس همدلی همه مبارزان است که با شور و حماسه در هم آویخته شده تا حال و هوای انقلابیون را همراه با امید و آرزوهای آنها بیان کند. همین حال و هوا و شرایط بود که مردم این سرزمین و آنهایی را که شاهد انقلابی پرشور بودند در رسیدن به آرمانی بزرگ هم‌نوا کرد؛ حال و هوایی که در تمام این آثار حضوری درخشان دارد.[۵]

متن سرود

به لاله در خون خفته
[نوع شعر: نو]
به لالهٔ در خون خفته
شهیدِ دست از جان شسته
قسم به فریاد آخر
به اشک لرزان مادر
که راه ما باشد آن راه تو، ای شهید
که راه ما باشد آن راه تو، ای شهید
همه به‌پیش، همه به‌پیش
به یک صدا
«جاویدان ایران عزیز ما»
که تا آخرین نفس راهت را ادامه خواهیم داد، ای شهید
قسم به اسم آزادی
به لحظه‌ای که جان دادی
به قلبِ ازهم‌پاشیده
شهیدِ در خون غلتیده
که راه ما باشد آن راه تو، ای شهید
که راه ما باشد آن راه تو، ای شهید
همه به‌پیش، همه به‌پیش
به یک صدا
«جاویدان ایران عزیز ما»
که تا آخرین نفس راهت را ادامه خواهیم داد، ای شهید
قسم به عزم هم‌رزمان
ستم‌کشان باایمان
به خستگان جان‌برکف
دلاوران هم‌پیمان
که راه ما باشد آن راه تو، ای شهید
که راه ما باشد آن راه تو، ای شهید
همه به‌پیش، همه به‌پیش
به یک صدا
«جاویدان ایران عزیز ما»


اجرا در کره شمالی

سرود ای شهید سال ۱۳۶۹ در سفر آیت الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت ایران به کره شمالی توسط یک گروه سرود نظامی در این کشور اجرا شد.

گفتاورد

مجتبی میرزاده در مصاحبه‌هایش دربارهٔ تولید این سرود گفته بود: «من زمان انقلاب حدود ۲۰۰ آهنگ ساختم و تنظیم کردم. آن موقع‌ها در شرایط خاصی کار می‌کردیم. روزی که به سازمان صدا و سیما رفتیم تا اولین سرود را ضبط کنیم همه شیشه‌های سازمان شکسته بود. همه چیز از هم پاشیده و همه بلاتکلیف بودند. این آهنگ‌ها در همان شرایط ساخته و اجرا شد. وقتی قرار شد امام خمینی (ره) از پاریس به تهران بیایند سازمانی به نام کمیته استقبال از امام خمینی (ره) در تهران تشکیل شده بود. آنها به ما چند سفارش دادند اما نگفتند که ساز باشد یا نباشد، خواننده باشد یا نباشد. ما هم با الهام از نوحه‌های مذهبی از سازهای برنجی مثل طبل و زنجیر و سنج استفاده کردیم. اما هنوز نمی‌دانستیم که آیا اجازه استفاده از خواننده را داریم یا نه. به خاطر همین از گروه کر استفاده کردیم.»

پانویس

  1. «ساز مهجور نبوغ خاموش: به مناسبت چهلمین روز درگذشت زنده‌یاد مجتبی میرزاده». روزنامهٔ همشهری. ۳ شهریور ۱۳۸۴.
  2. «تاریخ ایرانی - سرود «خمینی ای امام» دو سال ممنوع بود». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۰۹.
  3. «خالق ای شهید در آمریکا». خبرگزاری مهر. فروردین ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۲۳.
  4. «اجرای سرود ای شهید توسط گروه سرود ارتش کره شمالی». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۴.
  5. «قسم به لاله در خون خفته». همشهری آنلاین. ۱۲ بهمن ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۱۸ مرداد ۱۴۰۳.