ترانه علیدوستی

ترانه علیدوستی

ترانه علیدوستی در جشن پایانی سریال شهرزاد
اطلاعات شخصی
نام کامل	ترانه علیدوستی
تاریخ تولد	۲۲ دی ۱۳۶۲ ‏(۴۰ سال)
ملیت	ایرانی
زبان مادری	فارسی
محل تولد	تهران
محل اقامت	تهران
تحصیلات	دیپلم کامپیوتر
اساتید	امین تارخ
پدر	حمید علیدوستی
مادر	نادره حکیم‌الهی
همسر	علی منصوری
فرزندان	حنا
اطلاعات هنری
پیشه	بازیگری و مترجمی
آثار	من ترانه ۱۵ سال دارم چهارشنبه سوری پذیرایی ساده مادر قلب‌اتمی فروشنده شهرزاد برادران لیلا
کتاب‌ها	تاریخ عشق رؤیای مادرم
جوایز	سیمرغ بلورین جشنواره فجر جایزهٔ نخل زرین بهترین بازیگر زن جایزه بهترین بازیگر زن جشنوارهٔ فیلم لوکارنو سوئیس جایزه بهترین بازیگر زن انجمن منتقدین و نویسندگان سینمای ایران بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره وزول بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن

ترانه علیدوستی (زادهٔ ۲۲ دی ۱۳۶۲) بازیگر ایرانی است که جوایز متعددی را در جشنواره‌های داخلی و خارجی برای بازی‌های سینمایی خود کسب کرده است. او در کارنامه هنری خود، با کارگردانان مطرح و مشهوری کار کرده است و علاوه‌بر بازیگری، به نویسندگی در حوزه ترجمه نیز علاقه‌مند است. مهم‌ترین فیلم سینمایی او را فروشنده و مهم‌ترین سریال نمایش خانگی او را شهرزاد دانسته‌اند که هر دو در معروفیت او مؤثر بوده است. وی

زندگی‌نامه

ترانه علیدوستی در ۲۲ دی ۱۳۶۲ در تهران زاده شد. پدر وی حمید علیدوستی بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران و از مربیان کنونی فوتبال، و مادرش نادره حکیم‌الهی سنگ‌تراش و تندیس‌ساز است.

علیدوستی دو سال در هنرستان موسیقی تحصیل کرد و کلارینت و پیانو را آموخت. او در دورهٔ دبیرستان مشغول تحصیل در رشتهٔ علوم تجربی بود که در کلاس‌های بازیگری آقای امین تارخ ثبت نام کرد. او سرانجام در رشتهٔ کامپیوتر موفق به کسب دیپلم شد. ترانه علیدوستی در تابستان ۱۳۹۰ با علی منصوری ازدواج کرد و اکنون دختری به نام «حنا» دارد.

فعالیت حرفه‌ای

علیدوستی پس از حضور در کلاس‌های امین تارخ، در سال ۱۳۷۹ برای بازی نقش «ترانه پرنیان» در فیلم من، ترانه ۱۵ سال دارم ساخته رسول صدرعاملی انتخاب شد. او در سال ۱۳۸۰–۱۳۷۹ یک دورهٔ فیلمنامه‌نویسی در کلاس‌های حوزه هنری گذراند. او تا سال ۱۳۸۲ در فیلمی حضور نداشته و بیشتر به علایق دیگرش مثل نوشتن و موسیقی می‌پردازد. علیدوستی زمانی که تازه ۱۸ سالگی را تمام کرده بود، با افتتاحیهٔ این فیلم در جشنواره فجر ۱۳۸۰ به‌عنوان اولین استعداد جدید بازیگری آن دهه معرفی شد و به یکی از هنرپیشه‌های مهم نسل خود تبدیل شد. پس از این فیلم او تا سال ۱۳۸۲ در هیچ فیلمی حضور پیدا نکرد. پس از آن بود که با همکاری اصغر فرهادی، فیلم‌های متعددی را بازیگری کرد و با فیلم‌های چهارشنبه سوزی، دربارهٔ الی و فروشنده، به صورت بین‌المللی شناخته شد. به گفته مجله فیلم، علیدوستی در کنار شهاب حسینی در سال ۱۳۹۰، در جدول بازیگران سینمای ایران در دهه ۸۰، صدرنشین بوده است.

علیدوستی علاوه بر بازیگری، در زمینه سرمایه‌گذاری بر روی فیلم‌هایی چون اژدها وارد می‌شود! نیز فعالیت هنری داشته است. همچنین او در پویانمایی جمشید و خورشید، صداپیشه‌گی را تجربه کرد و به جای شخصیت «خورشید» در این پویانمایی، به ایفای نقش پرداخت. او همچنین در نمایشنامه‌خوانی‌ای به کارگردانی هما روستا در سال ۱۳۹۳–۱۳۹۴ حضور داشت. علیدوستی اولین مرتبه در سال ۱۳۹۸ در یک فیلم کوتاه نقش‌آفرینی کرد.

ترانه علیدوستی که تاکنون در هیچ سریال تلویزیونی حضور نداشته دربارهٔ حضور نیافتن خود در سریال‌های صدا و سیما این‌گونه سخن گفت:

«من در تلویزیون بازی نمی‌کنم. ۱۲ سال هم هست که بازی نمی‌کنم. چون معتقدم یک خیانت فرهنگی است. قبلاً هم گفته‌ام. انتخاب کرده‌ام. حتی سریال‌های سطح بالاتر ما نهایتاً دستخوش یک جهت‌گیری بی‌موردی در پخش می‌شوند. من کسانی را که در تلویزیون کار می‌کنند قضاوت نمی‌کنم ولی مردم حق دارند قضاوت کنند. ما در این جایگاه قرار داریم که قضاوت شویم.»

اوج شهرت او به خاطر بازی در سریال نمایش خانگی شهرزاد اتفاق افتاد. علیدوستی بازی در عرصه تئاتر را نیز با نمایش فنز در سال ۱۳۸۴ تجربه کرد.

ترانه علیدوستی به خاطر تسلط به زبان انگلیسی و آلمانی، به حوزه ترجمه آثار غیر فارسی هم ورود کرده است و دو رمان را به فارسی برگردان کرده است.

داوری جشنواره

نام جشنواره	سال	منبع
جشنواره فیلم هانوی ویتنام	۲۰۱۲
جشنواره فیلم وزول فرانسه	۲۰۱۴
جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو	۲۰۱۸

فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی

علیدوستی از جمله بازیگران ایرانی است که در موضوع سیاست و مسائل اجتماعی، فعالیت جدی دارد. اولین بار در سال ۱۳۸۹، وبلاگ شخصی او توسط کمیته فیلترینگ جمهوری اسلامی ایران، به خاطر انتشار مطالبی مرتبط با فتنه ۸۸، از دسترس خارج شد و محتوای آن حذف گردید.

در سال ۱۳۹۵، علیدوستی در جریان حضور فیلم فروشنده در جشنواره اسکار، به عنوان بازیگر این اثر باید به آمریکا سفر می‌کرد اما با محدودیت‌های اعلامی ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا مواجه شد. بر اساس این محدودیت‌ها، ایرانی‌ها و به‌طور کلی مسلمانان حق سفر به آمریکا را نداشتند. ترانه علیدوستی با انتشار پستی در صفحه توییترش از این اقدام ترامپ انتقاد کرد و نوشت: «این اقدام ترامپ نژادپرستانه است و این طرح چه این رویداد فرهنگی را در بر بگیرد و چه نگیرد من به نشانه اعتراض درآن شرکت نخواهم کرد». این توئیت علیدوستی واکنش‌های بسیاری به همراه داشت و بازتاب وسیعی یافت. رسانه‌های آمریکایی، خبر از تحریم اسکار در اعتراض به اقدام ترامپ برای محدودیت‌های اعلامی، توسط بازیگر مطرح ایرانی دادند.

او که از حامیان حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ بود، از نیمه سال ۱۳۹۶ به بعد، با تفکرات رادیکالی خود، علیه جمهوری اسلامی ایران، موضع‌هایی جدی گرفت و از زندان ۸۰ میلیونی و تحریم جشنواره‌های ایرانی همچون فجر سخن می‌گفت. او از سال ۱۳۹۱ به جشنواره فجر حتی به عنوان مهمان، حاضر نشده بود. به گفته خودش این اقدام در راستای تحریم جشنواره فجر بوده است. او از هنرمندانی بود که در موج اول تحریم جشنواره فجر در سال ۱۳۹۸، بیانیه داد.

ترانه علیدوستی از نزدیکان شهین‌دخت مولاوردی است و یک مصاحبه حضوری با او در برنامه‌ای با نام عصرما داشته است. همزمان با افزایش فعالیت‌های سیاسی علیدوستی، فعالیت‌های هنری او رو به کاهش رفت و به عقیده برخی از منتقدانش، علت افت کیفیت کارهای او نیز، همین مسئله بوده است. برخی از منتقدان او بر این باورند که نزدیک شدن به پایان عمر هنری او، سبب شده تا وی به فعالیت‌های سیاسی روی بیاورد.

بازداشت‌ها

در سال ۱۳۹۶ انتشار فیلمی از برخورد گشت ارشاد و واکنش‌های تند به آن سبب شد تا ناجا از وی شکایت کند و بر اساس همین شکایت، وی به اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، به تحمل ۵ ماه حبس محکوم شد. حکم دادگاه در بهمن ۱۳۹۸ به او ابلاغ شد و با این همه، حکم حبسش به مدت ۲ سال تعلیق خورد و با قرار کفالت در سال ۱۳۹۸ آزاد شد.

او در بلوای ۱۴۰۱، به حمایت از جریان مخالف حجاب اجباری پیوست و کشف حجاب کرد. اقدامات او در این زمینه سبب بازداشتش در همان سال شد. او در صفحات شخصی خود از شعار «زن، زندگی، آزادی» استفاده می‌کرد و به اعدام محسن شکاری، یکی از متهمان به قتل در جریان بلوای ۱۴۰۱، واکنش تند نشان داد. خبرگزاری میزان اعلام کرد که «عدم ارائه اسناد و مستندات در مورد برخی ادعاها» دلیل بازداشت او در سال ۱۴۰۱ بوده است. او که در آذرماه بازداشت شده بود، در نهایت با تودیع وثیقه در دی ماه همان سال آزاد گردید.

حاشیه‌ها

از جمله حاشیه‌های علیدوستی، انتشار عکسی از خالکوبی روی دست او در سال ۱۳۹۵ بود. در این عکس، آستین پیراهن ترانه علیدوستی بازیگر این فیلم قدر بالاتر از معمول رفته و نقش یک تتو بر ساعد وی مشخص شده است. نماد تتو شده روی دست علیدوستی، نماد گروه‌های فمنیستی است. این علامت روی دست او، باعث ایجاد حاشیه‌های جنجالی بر علیه او شد تا جایی که برخی او را متهم به طرفداری از سقط جنین کردند. ادعایی که توسط برخی گروه‌های فمنیستی تکرار می‌شد. علیدوستی از سوی برخی افراد سرشناس همچون معاون شورای فرهنگی اجتماعی زنان، به طرفداری از فمنیسم و سقط‌جنین متهم شد. حتی گروهی تقاضا داشتند تا او بابت این حمایت، پیگرد قضایی شود. با بالا گرفتن انتقادها، علیدوستی در صفحه خود، از فمنیسیم بودن خود دفاع کرد.

از جمله حاشیه‌های او، خبرهایی در خصوص دستمزد بالای او برای بازی در سریال شهرزاد بود. این سریال که از نمایش خانگی پخش می‌شد، با اقبال مخاطبان همراه بود. بعد از آنکه فسادهای مالی تهیه‌کننده سریال شهرزاد فاش شد و تحت پیگرد قانونی قرار گرفت، بسیاری به بازیگران این سریال از جمله علیدوستی انتقاد کردند که باید پول‌های مربوط به این سریال را به بیت‌المال پس بدهند.

آثار

آثار هنری

سال تولید	نام اثر	نوع اثر	نوع فعالیت	منابع
۱۳۸۰	من ترانه ۱۵ سال دارم	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۲	شهر زیبا	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۴	چهارشنبه سوری	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۴	جمشید و خورشید	پویانمایی	صداپیشگی
۱۳۸۴	فنز (طرفداران)	تئاتر	بازیگری
۱۳۸۶	کنعان	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۷	دربارهٔ الی	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۷	تردید	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۷	مانیفست چو	تئاتر	بازیگری
۱۳۸۷	شیرین	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۷	زندگی با چشمان بسته	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۸	راز دشت تاران	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۸۸	روز حسین	تئاتر	بازیگری
۱۳۸۹	هرچی خدا بخواد	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۰	انتهای خیابان هشتم	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۰	پذیرایی ساده	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۱	زندگی مشترک آقای محمودی و بانو	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۱	آسمان زرد کم‌عمق	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۳	آناکارنینا	نمایشنامه	بازیگری
۱۳۹۳	استراحت مطلق	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۳	مادر قلب‌اتمی	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۷–۱۳۹۳	شهرزاد	سریال نمایش خانگی	بازیگری
۱۳۹۴	فروشنده	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۳۹۴	ازدها وارد می‌شود	فیلم سینمایی	سرمایه‌گذار
۱۳۹۸	اکو	فیلم کوتاه	بازیگری
۱۳۹۹	اورکا	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۴۰۰	برادران لیلا	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۴۰۰	سمفونی حمید	فیلم سینمایی	بازیگری
۱۴۰۰	تفریق	فیلم سینمایی	بازیگری

آثار ادبی

آثار ادبی ترانه علیدوستی

سال نشر	عنوان اثر	نقش	منبع
۱۳۹۰	رؤیای مادرم	ترجمه اثری از آلیس مونرو
۱۳۹۵	تاریخ عشق	ترجمه اثری از نیکول کراوس

جوایز و افتخارات

سال	کار نامزدشده	جشنواره	بخش	نتیجه	منبع
۱۳۸۰	من ترانه ۱۵ سال دارم	بیستمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش اول زن	برنده
۱۳۸۱	من ترانه ۱۵ سال دارم	سومین جشنوارهٔ اجتماعی آبادان	جایزهٔ نخل زرین بهترین بازیگر زن	برنده
۱۳۸۱	من ترانه ۱۵ سال دارم	پنجاه و پنجمین جشنوارهٔ فیلم لوکارنو سوئیس	جایزه بهترین بازیگر زن	برنده
۱۳۸۱	من ترانه ۱۵ سال دارم	ششمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۸۱	من ترانه ۱۵ سال دارم	انجمن منتقدین و نویسندگان سینمای ایران	جایزه بهترین بازیگر زن	برنده
۱۳۸۲	شهر زیبا	بیست و دومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۸۴	چهارشنبه‌سوری	بیست و چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش مکمل زن	نامزد
۱۳۸۴	شهر زیبا	هشتمین دوره جشن حافظ	جایزه بهترین بازیگر زن	نامزد
۱۳۸۵	چهارشنبه‌سوری	دهمین دوره جشن خانه سینما	بهترین بازیگر نقش مکمل زن	نامزد
۱۳۸۷	تردید	بیست و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۸۸	تردید	سومین جشن انجمن منتقدان		نامزد
۱۳۹۰	رؤیای مادرم	نوزدهمین دوره جایزه کتاب فصل	ادبیات زبان‌های دیگر	نامزد
۱۳۹۰	پذیرایی ساده	سی‌امین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۰	دربارهٔ الی	دوازدهمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۱	پذیرایی ساده	جشنواره وزول	بهترین بازیگر نقش اول زن	برنده
۱۳۹۱	پذیرایی ساده	جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن	بهترین بازیگر نقش اول زن	برنده
۱۳۹۱	ترانه علیدوستی	جشنوارهٔ پروین	جایزه پروین	برنده
۱۳۹۱	آسمان زرد کم‌عمق	سی و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۲	آسمان زرد کم‌عمق	انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۳	پذیرایی ساده	چهاردهمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۴	استراحت مطلق	پانزدهمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۵	شهرزاد	شانزدهمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر زن درام	نامزد
۱۳۹۶	فروشنده	هفدهمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر نقش اول زن	نامزد
۱۳۹۷	شهرزاد	هجدهمین دوره جشن حافظ	بهترین بازیگر زن درام	نامزد