جایزه هنر و ادبیات گمانه‌زن
| توصیف | معرفی فعالان برتر عرصهٔ ادبیات علمی-تخیلی، فانتزی، وحشت در ایران |
|---|---|
| نخستین جایزه | ۱۳۸۴ |
| آخرین جایزه | ۱۳۹۴ |
جایزهٔ هنر و ادبیات گمانه‌زن جایزه‌ای ادبی است که تا سال ۱۳۹۴ به فعالان عرصهٔ ادبیات علمی-تخیلی، فانتزی، وحشت در ایران داده می‌شد. این جایزه نخستین بار حول مسابقه داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی (در حال حاضر مسابقه داستان‌نویسی گمانه‌زن) شکل گرفت که اولین دورهٔ آن در زمستان ۱۳۸۴ برگزار شد. آکادمی برگزارکننده در خرداد ماه ۱۳۹۴ پس از هفت دوره برگزاری مسابقه با انتشار بیانیه‌ای رسماً انحلال مسابقه را اعلام کرد.
مسابقهٔ داستان‌نویسی گمانه‌زن مسابقه‌ای برای بهترین داستان علمی-تخیلی، فانتزی، وحشت است که به صورت مستقل در چهارچوب جایزه هنر و ادبیات گمانه‌زن برگزار می‌شد.
تاریخچه
این جایزه تا سال ۱۳۸۷ به نام «جایزهٔ ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی» برگزار می‌شد. در ساختار پیشین مراسم جایزه در تابستان هر سال برگزار می‌شد و نفرات برتر مسابقه داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی که در زمستان سال قبل برگزار می‌شد طی آن معرفی می‌شدند.
با توجه به تغییر ساختار جایزه در سال ۱۳۸۸ و استقلال جایزه از آکادمی فانتزی، هیئت سیاست‌گذاری آخرین دوره بر آن شد «جایزهٔ ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی» را در سال ۱۳۸۸ برگزار نکند تا زمینه برای برگزاری بهتر و سازمان‌یافته‌تر این مسابقه در قالب جدید «جایزهٔ هنر و ادبیات گمانه‌زن» فراهم شود.
چهار دورهٔ اول این مسابقه (۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷) تحت نام «مسابقه داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی» توسط «آکادمی فانتزی» برگزار می‌شد. «مسابقه داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی» از سال ۱۳۸۹ با شمول ژانر وحشت در مجموعهٔ مورد پذیرش، به نام «مسابقه داستان‌نویسی گمانه‌زن» برگزار می‌شود.
اولین دورهٔ این مسابقه در زمستان ۱۳۸۴ برگزار شد. به نوشتهٔ وبگاه آکادمی فانتزی، گروه متولی آن وبگاه در راستای اهداف علمی-فرهنگی خود و حمایت از تولید محتوای پارسی‌زبان در این رسته از ادبیات اقدام به تأسیس این مسابقه کرد.
شرایط
- ۱- موضوع آثار آزاد است، اما باید حتماً در حیطهٔ داستان‌های فانتزی و علمی‌تخیلی یا به صورت تلفیقی از این دو نوشته شده باشد.
- تبصرهٔ ۱: تعریف داستان فانتزی از نظر آکادمی فانتزی به این قرار است: اثری فانتزی است که حداقل یکی یا بیشتر از مضامین اصلی یک اثر فانتزی (جادو، ماوراءالطبیعه، نبرد سنتی خیر علیه شر و موجودات جادویی) را داشته باشد.
- تبصرهٔ ۲: علمی‌تخیلی ژانری است که در آن به بررسی تأثیر نظرات علمی و پیشرفت علم و فناوری، طرح نظریه‌های علمی ثابت نشده و ارایهٔ پیش‌بینی‌هایی از آینده و پیشرفت آتی علم و فناوری در قالب داستان و نیز داستان سرایی دربارهٔ حیات فرازمینی و موجودات بیگانه پرداخته می‌شود.
- ۲- آثار نباید فن‌فیکشنی از داستان‌های دیگر باشد.
- تبصره: فن‌فیکشن یا داستان نوشته شده توسط هوادارانِ یک اثر، یعنی استفاده تمام یا قسمتی از شخصیت‌ها، فضا و ماجرای یک اثر منتشر شدهٔ دیگر.
- ۳- هر اثر باید حداکثر پانزده هزار کلمه باشد. برای نگارش داستان‌ها حداقلی وجود ندارد، اما توجه فرمایید که آثار مینی‌مالیستی (چندکلمه‌ای) قابل قبول نیستند.
- ۴- آثار ارسالی تنها در قالب فایل doc مورد قبول هستند. دقت کنید که رعایت شیوه و اصول نگارش مطمئناً در ملاک سنجش هیئت‌داوران تأثیرگذار خواهد بود.
- ۵- هر نویسنده می‌تواند حداکثر تا پنج اثر خود را در مسابقه شرکت دهد.
بخش‌های جایزه
اگر چه این جایزه حول مسابقه داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی شکل گرفته‌است، اما بخش‌های مختلفی در طول زمان به آن افزوده شده‌است.
- معرفی داستان و نویسندهٔ برگزیدهٔ مسابقه داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی که سالانه برگزار می‌شود.
- معرفی ناشر برتر ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی در سال گذشته.
- معرفی مترجم برتر ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی در سال گذشته.
- معرفی مروج برتر ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی در سال گذشته.
- معرفی وبگاه هواداری برتر ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی در سال گذشته.
موارد ۲ تا ۴ با انتخاب هیئت داوران آکادمی فانتزی برگزیده شده و معیار معمولاً عناوین جدید کتاب‌های ارائه شده در نمایشگاه کتاب تهران در همان سال است. معیار انتخاب وبگاه برتر، فعالیت آن در دورهٔ یکساله در فاصلهٔ مراسم سالیانهٔ آکادمی فانتزی است.
دیگر نام‌ها
هر چند این مسابقه با عنوان اصلی «مسابقه داستان‌نویسی علمی-تخیلی و فانتزی» شکل گرفت، اما در بین طرفداران با نام‌های «مسابقه بهترین داستان کوتاه علمی-تخیلی و فانتزی»، «مسابقه بهترین داستان ع.ت. ف» و «مسابقه داستانی‌نویسی ع.ت. ف» نیز شناخته می‌شد. از سال ۱۳۸۹ این مسابقه به نام رسمی «مسابقه داستان‌نویسی گمانه‌زن» شناخته می‌شود.[۱]
پانویس
- ↑ «وبگاه جایزه هنر و ادبیات گمانه‌زن». دریافت‌شده در ۲۵ مرداد ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی جایزه هنر و ادبیات گمانه‌زن
- وبگاه خبرگزاری ادبی آتی‌بان: دومین دورهٔ تقدیر از برگزیدگان جایزهٔ ادبی داستان‌نویسی علمی‌تخیلی و فانتزی، و بزرگداشت ناشر و مترجم برتر علمی‌تخیلی و فانتزی در سال ۱۳۸۵ خورشید برگزار می‌شود.
- وبگاه خبرگزاری کتاب ایران: بهترین داستان علمی-تخیلی سال معرفی می‌شود.
- وبگاه روزنامهٔ جام‌جم آنلاین: ادبیات فانتزی برگزیدگانش را شناخت.
- خبرگزاری کتاب ایران: با اهدای جوایزی در پنج بخش مراسم پایانی سومین مسابقه ادبیات فانتزی برگزار شد.
- با اهدای جوایزی در پنج بخش مراسم پایانی سومین مسابقه ادبیات فانتزی برگزار شد.
