جلال ذوالفنون
| نوازنده سه‌تار | |
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| نام کامل | جلال ذوالفنون |
| تاریخ تولد | ۱۶ اسفند ۱۳۱۶ |
| ملیت | ایرانی |
| زبان مادری | فارسی |
| محل تولد | آباده |
| محل اقامت | تهران |
| محل درگذشت | کرج |
| تاریخ درگذشت | ۲۸ اسفند ۱۳۹۰ (۷۴ سال) |
| علت درگذشت | خونریزی داخلی |
| آرامگاه | امامزاده طاهر در کرج |
| خویشاوندان سرشناس | محمود ذوالفنون (برادر) |
| اطلاعات هنری | |
| عنوان هنری | نوازنده آهنگ‌ساز |
| آثار برجسته | گل صدبرگ و آتش در نیستان با صدای شهرام ناظری مستانه، سرمستان و شب عاشقان با صدای علیرضا افتخاری شرح فراق و بی نشان با صدای حسام‌الدین سراج شیدایی با صدای صدیق تعریف |
| کتاب‌ها | «آموزش سه‌تار (در چهار جلد)» «سه‌تار و نغمه‌های آشنا» |
| جوایز | چهره برگزیده موسیقی در بیست‌وهفتمین جشنواره موسیقی فجر |
جلال ذوالفنون (زادهٔ ۱۶ اسفند ۱۳۱۶ آباده - درگذشت ۲۸ اسفند ۱۳۹۰ در کرج) موسیقیدان و نوازندهٔ ایرانی سه‌تار بود. وی ویلن را نزد برادرش محمود ذوالفنون آموخت. جلال ذوالفنون آثار صوتی فراوانی در زمینه موسیقی ایرانی از خود به جای گذاشته که از بین آنها می‌توان آلبوم‌های گل صدبرگ و آتش در نیستان با صدای شهرام ناظری، مستانه، سرمستان و شب عاشقان با صدای علیرضا افتخاری، شرح فراق و بی‌نشان با صدای حسام الدین سراج و آلبوم شیدایی با صدای صدیق تعریف اشاره کرد.
کتاب‌های «آموزش سه‌تار (در چهار جلد)» و «سه‌تار و نغمه‌های آشنا» از جمله آثار نوشتاری جلال ذوالفنون در زمینه آموزش سه‌تار است.
ذوالفنون در جشنواره بیست‌وهفتم موسیقی فجر به‌عنوان چهره برگزیده موسیقی انتخاب شد.
زندگی و آغاز فعالیت هنری
جلال ذوالفنون موسیقیدان، نوازنده و مدرس سه‌تار در ۱۶ اسفند ۱۳۱۶، در شهر آباده استان فارس در خانواده‌ای اهل موسیقی دیده به جهان گشود. تار پدر و ویلن برادر او را با موسیقی آشنا کرده بود. وی در کودکی همراه با خانواده به تهران مهاجرت کرد. او در ده سالگی به نواختن سه‌تار می‌پرداخت.
ذوالفنون برای ادامه تحصیل به هنرستان موسیقی ملی رفت. در آنجا چون سه‌تار زیاد مورد استفاده نبود به این دلیل اجبارا تار را برگزید و با سازهای دیگری چون ویلن آشنا شد و این ساز را نزد برادرش محمود ذوالفنون آموخت.
در هنرستان موسیقی ملی از اساتیدی نظیر موسی خان‌معروفی در زمینۀ تکنیک سه‌تار برخوردار شد. پس از تاسیس اولین دپارتمان موسیقی در دانشکده هنرهای زیبایی دانشگاه تهران و مرکز حفظ و اشاعه موسیقى. ذوالفنون جزو اولین گروه از دانشجویانی بود که به این دپارتمان موسیقی وارد شد و در این مرکز از محضر استادان بزرگ و ممتازی نظیر نورعلی برومند، یوسف فروتن و سعید هرمزی درس آموخت.
سابقه فعالیت حرفه‌ای
از جمله فعالیت‌های هنری جلال ذوالفنون به موارد زیر می‌توان اشاره نمود:
- کنسرت موسیقی در انجمن فرهنگی ایران و شوروی تکنوازی تار ۱۹۵۸
- فعالیت در سازمان رادیو و تلویزیون
- تدریس موسیقی درکانون‌های هنری و آموزشی
- کنسرت‌های متعدد در ایران، ژاپن، کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا
- همکاری با «موریس بژاز» در زمینه تلفیق موسیقی ایرانی با باله‌های اروپایی در جشن هنر شیراز
- تحقیق در موسیقی فولکلور ایران در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی
- همکاری با «ژان دورینگ» در زمینه آشنا کردن ایشان با موسیقی ایرانی در سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۰
- شرکت در سمینار موسیقی در ژاپن بنا به دعوت سازمان هنری (A.T.P.A) به منظور معرفی موسیقی ایران به کشورهای خاور دور در ۱۹۷۶
- همکاری با مؤسسه DELA MUNOT (دولامونته) بروکسل به منظور معرفی موسیقی ایران به کشورهای اروپای غربی
- همکاری با مؤسسه WORD MUSIC INISTTUTE به منظور اجرای کنسرت در نیویورک و معرفی موسیقی ایران به ملل دنیا ۱۹۹۴
- اجرای کنسرت در محل سازمان ملل متحد در نیویورک به منظور معرفی موسیقی ایران به سایر ملل در سال ۱۹۹۴
آثار هنری
شنیداری
- «دانه‌های مروارید» ۱۳۵۷
- «گل صد برگ» با صدای: شهرام ناظری ۱۳۶۰
- «آتشی در نیستان» با صدای: شهرام ناظری ۱۳۶۷
- «موسی و شبان» با صدای: شهرام ناظری
- «باد صبا می‌آید» با صدای: شهرام ناظری
- «مستانه» با صدای: علیرضا افتخاری ۱۳۷۹
- سرمستان با صدای: علیرضا افتخاری
- «شب عاشقان» با صدای: علیرضا افتخاری
- «کنسرت راست پنجگاه» با صدای: حسام‌الدین سراج ۱۳۸۶
- «شرح فراق» با صدای: حسام‌الدین سراج
- «بی نشان» با صدای: حسام الدین سراج
- «سیم آخر» با صدای: بامداد فلاحتی
- «در آسمان» با صدای: علیرضا ادیب
- «داغ تنهایی» با صدای: عبدالحسین مختاباد
- «شیدایی» با صدای: صدیق تعریف
- «رقص مضراب» به همراه: سیامک بنایی
- «هجده تصنیف» به همراه: سیامک بنایی
- «در این خانه بگردیم»
- «مجنون» ۱۳۷۹
- «ناز و نوازش» ۱۳۸۴
- «باغ پربرگی» ۱۳۹۱
- «باغ پربرگی۲» ۱۳۹۲
- «پیوند»
- «پرند»
- «دل آوا»
نوشتاری
- کتاب «مکتب سه‌تار نوازی ذوالفنون بر پایهٔ ردیف شور میرزاعبدالله فراهانی (محقق: سیدبهزاد جعفری) انتشارات هستان ۱۳۸۹
- «آموزش سه‌تار» (۴ جلد) - به اهتمام مهرداد ترابی، انتشارات هستان (چاپ پنجاه و ششم: ۱۳۹۵)
درگذشت
جلال ذوالفنون در ۲۸ اسفند ماه سال ۱۳۹۰ در اثر خونریزی داخلی پس از جراحی قلب باز، در بیمارستان البرز کرج درگذشت. پیکر او صبح روز چهارشنبه ۲ فروردین ۱۳۹۱ از مقابل تالار وحدت تهران تشییع شد. بنا به وصیت خودش و با حضور دوستداران و خویشاوندانش در قبرستان امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.
نکوداشت‌ها
در مراسم پایانی بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۰ از «جلال ذوالفنون» تقدیر به عمل آمد.[۱]
پانویس
- ↑ «جشنواره موسیقی فجر در آخر راه». همشهری آنلاین. ۳۰ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۹ مهر ۱۴۰۳.
