نغمه‌سرای کودکان (مستند)

از یاقوت
مستند نغمه‌سرای کودکان
پوستر فیلم
پوستر فیلم
موضوعزندگی عباس یمینی شریف و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی او
سبکمستند
کارگردانهومن ظریف
تدویناسماعیل جعفری
زمان۱۳۹۳ش
کشورایران
زبانفارسی

نغمه‌سرای کودکان مستند ۷۵ دقیقه‌ای درباره زندگی عباس یمینی شریف و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی او که در سال ۱۳۹۳ش ساخته شد. هومن یمینی شریف، تهیه کننده و هومن ظریف کارگردان این مستند هستند.

در این مستند با افراد متعددی همچون توراندخت مقومی تهرانی، همسر عباس، یحیی مافی، عضو گروه مؤسس و هیات مدیره شورای کتاب کودک، توران میرهادی، مؤسس و عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک و نوش‌آفرین انصاری، دبیر و عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک مصاحبه شده است.

این مستند در شبکه مستند و مکان‌های فرهنگی متعددی همچون خانه هنرمندان، مرکز مطالعات ادبیات کودک در دانشگاه شیراز، موسسه سینمای هنر و تجربه و همچنین برخی مراکز فرهنگی و علمی آمریکا به نمایش درآمده است.

معرفی اجمالی

مستند «نغمه‌سرای کودکان»، زندگی عباس یمینی شریف و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی او را به نمایش می‌گزارد. این مستند به تهیه کنندگی هومن یمینی شریف،‌ فرزند عباس یمینی شریف، و کارگردانی هومن ظریف در سال ۱۳۹۳ش تولید شده است. گفته می‌شود نقش تاریخی عباس یمینی شریف به گونه‌ای است که هنگام روایت سرگذشتش در این مستند، تاریخ ادبیات و آموزش و پرورش کودکان ایران نیز از آغاز قرن چهاردهم شمسی مرور شده است.

در این مستند مصاحبه‌های عباس یمینی شریف، گفتارهای همسر و فرزندانش پخش و وقایعی که او را به ادبیات کودکان دلبسته و متعهد ساخت، پرداخته شده است.

برای تهیه این مستند، گوشه‌هائی از کودکی عباس یمینی شریف بازسازی شده است و از گفتگوها، خاطرات و اظهارنظرهای فعالان و کارشناسان ادبیات کودک و دوستان و آشنایان عباس یمینی شریف و آرشیو خانواده یمینی شریف استفاده شده است. در این فیلم، ترانه‌هایی از اشعار او ساخته و در سراسر فیلم پخش می‌شود.

این مستند ۷۵ دقیقه‌ای در شهریور ۱۳۹۴ش از شبکه مستند[۱] و همچنین در خانه هنرمندان، شب‌های مجله بخارا، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، مرکز مطالعات ادبیات کودک در دانشگاه شیراز، موسسه سینمای هنر و تجربه به نمایش درآمده است. افزون بر آن در برخی مراکز علمی و فرهنگی آمریکا مانند مرکز ایران شناسی جردن در ارواین، دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس و کتابخانه کنگره آمریکا نیز اکران شده و بخاطر ارزش تاریخی و محتوای غنی ان مورد تقدیر قرار گرفته است.[۲]

عوامل مستند نغمه سرای کودکان: از چپ به راست: هومن ظریف کارگردان، میلاد درویش صدابردار و مسعود طاهری فیلمبردار

مصاحبه‌شوندگان در مستند

از افراد متعددی در این مستند مصاحبه گرفته و پخش می‌شود که عبارتند از:

  • توراندخت مقومی تهرانی، همسر و همکار
  • یحیی مافی، عضو گروه مؤسس و هیات مدیره شورای کتاب کودک و دوست نزدیک عباس یمینی شریف
  • توران میرهادی، مؤسس و عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک
  • نوش‌آفرین انصاری، دبیر و عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک
  • پرویز کلانتری، تصویرگر کتاب کودک
  • هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده کودک و نوجوان
  • اسداله شعبانی، شاعر و نویسنده کودکان
  • مصطفی رحماندوست، شاعر و نویسنده کودکان
  • محمدهادی محمدی، نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودکان
  • بیژن پیرنیا، مجری برنامه کودک در دهه ١٣٣٠ش
  • علی دهباشی، سردبیر مجله ادبی بخارا
  • نیما پتگر، نقاش و مجسمه ساز
  • انوشیروان روحانی، اهنگساز و نوازنده پیانو
  • فرشته یمینی شریف، نقاش و شاعر
  • بهمن یمینی شریف، فرزند
  • هومن یمینی شریف، فرزند[۳]
برشی از مستند نغمه سرای کودکان: مصاحبه با توراندخت مقومی تهرانی، همسر عباس یمینی شریف

عباس یمینی شریف

عباس یمینی شریف را از پیشگامان ادبیات تاریخ معاصر کودکان و در زمره پرکارترین نویسندگان و شاعران حوزه کودک در جهان دانسته‌اند. او آموزگار، مدیر مدرسه، شاعر و نویسنده ادبیات کودکان بود. وی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه کلمبیا در آمریکا و مؤسس دبستان روش نو در سال ۱۳۳۴ش بود که بعد از انقلاب به دبیرستان دخترانه نور تغییر کرد.

عباس در اول خرداد ۱۲۹۸ش در تهران متولد شد. او کار خود را با ترجمه یک کتاب انگلیسی و سرودن اشعاری برای کودکان آغاز کرد. او در سال ۱۳۲۱ش نخستین شعر خود برای کودکان را در مجله «نونهالان» چاپ کرد. در سال ۱۳۲۳ش نخستین شماره مجله «بازی کودکان» با سردبیری یمینی شریف منتشر شد. اشعار او در ۱۳۲۴ش در کتاب‌های ابتدایی مدارس اراک و سپس در کتاب‌های درسی کلاس‌های اول تا سوم مناطق دیگر به چاپ رسید. کتاب کلاس اول ابتدایی که به ک کتاب «دارا و آذر» معروف است از نوشته‌های او و خانم شمس‌الملوک مصاحب است که سال‌ها کتاب درسی در سراسر ایران بوده است.

عباس در ۱۳۲۸ش به مدیریت مجلات دانش‌آموز و سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ منصوب شد. یمینی شریف از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۱ش بود.

مجله کیهان بچه‌ها به پیشنهاد یمینی شریف و جعفر بدیعی در سال ۱۳۳۵ش از سوی مؤسسه کیهان منتشر شد و چاپ آن نیز ادامه دارد. انتشارات روش نو نیز توسط او در سال ۱۳۵۸ش تأسیس شد که به انتشار کتاب‌های شعر و داستان برای کودکان و نوجوانان می‌پردازد.

یمینی شریف در ۱۳۶۸ش پس از مداوای ناموفق در آمریکا، به تهران بازگشته و از دنیا رفت و در شهر ری دفن شد.[۴]

آثار

بیش از سی عنوان اثر در قالب شعر و داستان و در حوزه ادبیات کودک از یمینی شریف به جای مانده است. کتاب‌های «آواز فرشتگان»، «نیم قرن در باغ شعر کودکان»، «گربه‌های شیپورزن»، «دو کدخدا» ، «بازی با الفبا»، «فری به آسمان می‌رود»، «آوای نوگلان»، «در میان ابرها»، «گل‌های گویا»، «آه ایران عزیز»، «فارسی‌زبان ایران»، «خانه بابا علی» از جمله آثار او به شمار می‌روند. «شهر ناپدیدان» آخرین اثر اوست. آثار او برنده جوایز متعددی در ادبیات کودک بوده است. کتاب «نیم قرن در باغ شعر کودکان» گزیده‌ای از اشعار یمینی شریف است که توسط انتشارات روش نو منتشر شده است.[۵]

عباس یمینی شریف

برخی از اشعار مشهور یمینی شریف عبارتند از:

من یار مهربانم
دانا و خوش بیانم
گویم سخن فراوان
 با آنکه بی‌زبانم
پندت دهم فراوان
من یار پند دانم
من دوستی هنرمند
با سود و بی‌زیانم
از من مباش غافل
من یار مهربانم


ما گل‌های خندانیم
فرزندان ایرانیم
ایران پاک خود را
مانند جان می‌دانیم
​ما باید دانا باشیم
هشیار و بینا باشیم
از بهر حفظ ایران
باید توانا باشیم
آباد باشی ای ایران
آزاد باشی ای ایران
از ما فرزندان خود
دلشاد باشی ای ایران


پانویس

  1. «مروری بر زندگی عباس یمینی شریف در نغمه‌ساری کودکان». ۱۱ شهریور ۱۳۹۴ش. دریافت‌شده در ۱۴ مهر ۱۴۰۳ش.
  2. «نغمه‌سرای کودکان، فیم مستند، زندگی و کار عباس یمینی شریف». دریافت‌شده در ۱ مهر ۱۴۰۳ش.
  3. «نغمه‌سرای کودکان، فیم مستند، زندگی و کار عباس یمینی شریف». دریافت‌شده در ۱ مهر ۱۴۰۳ش.
  4. «زندگینامه عباس یمینی شریف». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳ش.
  5. «زندگینامه عباس یمینی شریف». دریافت‌شده در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳ش.

پیوند به بیرون

  • مستند «نغمه‌سرای کودکان» روایت زندگانی و فعالیت‌های عباس یمینی شریف با زیرنویس انگلیسی.