نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور براساس قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی مصوب ۱۳۸۲ متولی قانونی اداره کتابخانه‌های عمومی در ایران است.[۱] پیش از تصویب این قانون کتابخانه‌های عمومی کشور تحت عنوان هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می‌شد اما بعد از تصویب این قانون نهاد کتابخانه‌های عمومی به صورت نهاد عمومی غیردولتی و مستقل آغاز به فعالیت کرد.
بر اساس این قانون، غیر از هفت کتابخانه که در تبصره ۲ ماده ۱۱ استثنا شده‌اند، هر کتابخانهای که می‌خواهد به عنوان «کتابخانه عمومی» در ایران فعالیت کند، باید زیر نظر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و مطابق با این قانون اداره شود. هفت استثناء این قانون عبارتند از: کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی، [[کتابخانه آستانه مقدس حضرت فاطمه معصومه|کتابخانه آستان حضرت معصومه الگو:س]]، کتابخانه آستان حضرت عبدالعظیم الگو:ع، کتابخانه آستان احمدبن موسی الگو:ع (شاه چراغ شیراز)، کتابخانه آیت‌الله‌العظمی‌مرعشی نجفی و کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
عنوان رسمی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای محافل بین‌المللی Iran Public Libraries Foundation است.
معاونت‌ها
بر اساس قانون، دبیرخانه هیئت امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور زیر نظر هیئت امنا فعالیت می‌کند. دبیرخانه هیئت امنا متشکل از سه معاونت و چند اداره کل مستقل و ادارات کل استانی است. ۱- حوزه دبیرکل
۱–۱- دفتر دبیرکل
۲–۱- دفتر ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخ گویی به شکایات
۳–۱- اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل
۱-۳-۱- اداره تبلیغات و اطلاع‌رسانی
۲-۳-۱- اداره ارتباطات و امور رسانه‌ها
۳-۳-۱- اداره تشریفات و مناسبت‌ها
۴–۱- اداره‌کل حراست
۱-۴-۱- اداره حفاظت کارکنان و تعیین صلاحیت
۲-۴-۱- اداره حفاظت اسناد و مدارک
۳-۴-۱- اداره حفاظت فیزیکی
۵–۱- هسته گزینش
۶–۱- اداره‌کل امور عمرانی
۱-۶-۱- اداره برنامه‌ریزی و GIS
۲-۶-۱- اداره طراحی
۳-۶-۱- اداره نظارت
۷–۱- اداره‌کل امور مجلس و استانها
۱-۷-۱- اداره امور مجلس
۲-۷-۱- اداره امور استانها
۲- معاونت برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات
۱–۲- دفتر برنامه‌ریزی
۱-۱-۲- گروه آمار و اطلاعات
۲-۱-۲- گروه برنامه‌ریزی
۳-۱-۲- گروه تدوین استانداردها
۲–۲- دفتر پژوهش و آموزش
۱-۲-۲- گروه پژوهش
۲-۲-۲- گروه انتشارات و ارتباطات علمی
۳-۲-۲- اداره آموزش کارکنان
۳–۲- دفتر فناوری اطلاعات
۱-۳-۲- گروه نرم‌افزار
۲-۳-۲-گروه تحلیل و توسعه سیستم‌ها
۳-۳-۲- گروه سخت‌افزار، شبکه و زیر ساخت‌ها
۳- معاونت توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی
۱–۳- اداره‌کل توسعه کتابخانه‌ها و مشارکت‌ها
۱-۱-۳- اداره امور کتابخانه‌ها و فهرست نویسی
۲-۱-۳- اداره نظارت و ارزیابی کتابخانه‌ها
۳-۱-۳- اداره امور انجمن‌ها و مشارکت‌ها
۲–۳- اداره‌کل تأمین منابع کتابخانه‌ها
۱-۲-۳- اداره بررسی، ارزیابی و تأمین منابع
۲-۲-۳- اداره نگهداری و توزیع منابع
۳–۳- اداره‌کل ترویج کتابخوانی و امور فرهنگی
۱-۳-۳-اداره ترویج کتابخوانی
۲-۳-۳- اداره کانون‌های فرهنگی و مخاطبین
۴- معاونت اداری و مالی
مدیر اجرائی صندوق‌های قرض الحسنه و همیاری
۱–۴- اداره‌کل منابع انسانی و امور پشتیبانی
۱-۱-۴- اداره استخدام و برنامه‌ریزی منابع انسانی
۲-۱-۴- اداره امور کارکنان
۳-۱-۴- اداره انتصابات و طبقه‌بندی مشاغل
۴-۱-۴- اداره کارپردازی و انبارداری
۵-۱-۴- اداره امور عمومی
۶-۱-۴- اداره امور رفاهی
۷-۱-۴- اداره اسناد و دبیرخانه مرکزی
۲–۴- اداره‌کل امورمالی و ذیحسابی (خزانه داری)
۱-۲-۴- اداره اعتبارات و تعهدات
۲-۲-۴- اداره دریافت و پرداخت
۳-۲-۴- اداره دفترداری و تنظیم حسابها
۴-۲-۴- اداره رسیدگی و تطبیق اسناد و حسابها
۵-۲-۴- اداره اموال و دارائی‌ها
۶-۲-۴- اداره نظارت بر درآمدها
۳–۴- دفتر امور حقوقی
۱-۳-۴- گروه امور حقوقی
۲-۳-۴- گروه امور املاک و مستغلات
۴–۴- دفتر بودجه، تشکیلات و بهبود مدیریت
۱-۴-۴-گروه بودجه عمومی
۲-۴-۴-گروه بودجه اختصاصی
۳-۴-۴- گروه تشکیلات و بهبود مدیریت
وظایف
نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بر اساس قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی مصوب ۱۳۸۲ متولی قانونی اداره کتابخانه‌های عمومی در ایران است. پیش از تصویب این قانون کتابخانه‌های عمومی کشور با عنوان هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می‌شد. اما پس از تصویب لایحه دولت در ۱۷ اسفند ۱۳۸۲ در مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان، نهاد مسئولیت تأسیس، ساخت، تجهیز و بازسازی، توسعه و مدیریت و نظارت و سایر امور کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور را برعهده گرفت.
براساس آیین‌نامه اجرایی قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور که در تاریخ ۴ آذر ۱۳۸۳ به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت تصویب شد، نهاد زیر نظر هیئت امنا فعالیت می‌کند.
اعضای هیئت امنا
اعضای هیئت امنا عبارت‌اند از:
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس هیئت امنا)
- رئیس شورای عالی استانها
- معاون ذیربط از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
- یک عضو از کمیسیون فرهنگی به پیشنهاد آن کمیسیون و تصویب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر
- رئیس کتابخانه ملی ایران
- پنج نفر از صاحب‌نظران و شخصیت‌های علمی، فرهنگی کشور که به پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حکم رئیس‌جمهور برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند. یک نفر از آنها به انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان دبیرکل، مسئولیت اداره امور دبیرخانه را به عهده خواهند داشت.
در چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴
نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در چشم‌انداز ایران ۱۴۰۴ نهادی است فرهنگی با هویت اسلامی _ ایرانی، نافذ و اثرگذار بر جامعه دارای کارکردهای آگاهی بخشی، اطلاع‌رسانی آموزشی و ارشادی، زمینه‌ساز ارتقای مطالعه مفید، دارای نیروی انسانی متعهد، متخصص و آموزش دیده با حفظ جایگاه اول کشور در منطقه و موفق در رساندن کشور در زمره پانزده کشور برتر جهان از جهت سرانه فضا، عضو، منابع و امانت کتابخانهای. (سند چشم‌انداز نهاد در افق ۱۴۰۴)
پانویس
- ↑ مجلس شورای اسلامی ایران (۱۳۸۲) قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی
