بنیاد شهید و امور ایثارگران
 نشان‌واره بنیاد شهید و امور ایثارگران | |
| گونهٔ سازمان | دولتی |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۵۸ |
| رئیس کنونی | سعید اوحدی |
| رئیس پیشین | سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی |
| وضعیت | فعال |
| ستاد | تهران |
| وابسته به | ریاست‌جمهوری ایران |
| گروه زیردست | سازمان اقتصادی کوثر شرکت سرمایه‌گذاری شاهد سازمان پزشکی شفا سازمان اموال و املاک کوثر سازمان اقتصادی بنیاد شهید دانشگاه شاهد |
| وبگاه | بنیاد شهید و امور ایثارگران |
بنیاد شهید و امور ایثارگران سازمانی دولتی در ایران است که مسئولیت اصلی آن رسیدگی به امور جانبازان و خانواده‌های شهدای دوران دفاع مقدس است. گرچه این سازمان در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، خدمات درمانی و آموزشی نیز فعالیت می‌کند. این نهاد دارای شخصیت حقوقی مستقل، همچنین استقلال مالی و اداری است و بر اساس آیین‌نامه‌های نهادهای وابسته به ریاست‌جمهوری و با نظارت عالیه رهبر معظم انقلاب اداره می‌شود. ریاست بنیاد از یک سو با حکم رئیس‌جمهور تحت عنوان رئیس بنیاد و برای مدت ۴ سال منصوب می‌شود و از سوی دیگر توسط رهبری، تحت عنوان نماینده ولی‌فقیه در بنیاد حضور دارد. هم‌اکنون در دولت چهاردهم ریاست بنیاد شهید برعهده سعید اوحدی است.
محمدعلی شهیدی، رئیس وقت بنیاد شهید و امور ایثارگران در ۲۶ آذر ۱۳۹۲ آمار افرادی که از تسهیلات این نهاد استفاده می‌کنند را در مجموع بالغ بر ۷۷۵ هزار خانوار اعلام نمود.[۱]
تاریخچه
ایده اولیه تأسیس این نهاد، به سال ۱۳۴۲ و بعد از قیام ۱۵ خرداد بازمی‌گردد، که در آن زمان گروهی از روحانیون مبارز به فکر رسیدگی به خانواده شهیدان این قیام افتادند، ولی این تشکیلات تا زمان وقوع انقلاب اسلامی، در عمل شکل نگرفت و شکل‌گیری آن تنها در قامت یک ایده باقی ماند.
بنیاد شهید انقلاب اسلامی
بنیاد شهید انقلاب اسلامی در ۲۲ اسفند ۱۳۵۸ بر اساس فرمان امام خمینی(ره) که شامل ۱۰ بند بود و به ریاست مهدی کروبی، برای رسیدگی به وضعیت خانواده‌های جان‌باختگان و نیز رسیدگی به امور معلولین و آسیب‌دیدگان در خلال درگیری‌های پراکنده در سال ۱۳۵۷ تا زمان وقوع انقلاب، تشکیل شد.[۲]
بنیاد شهید و امور ایثارگران
در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۳ بر اساس فرمان رهبر معظم انقلاب و نیز مصوبه شورای عالی اداری، طرح تجمیع نهادهای ایثارگران در ساختاری یکپارچه توسط دولت وقت تصویب شد و بدین ترتیب بنیاد شهید انقلاب اسلامی به بنیاد شهید و امور ایثارگران تغییر نام داد.
ریاست بنیاد
رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران بالاترین مقام اجرایی این نهاد است که به پیشنهاد رئیس‌جمهور، با تأیید رهبر جمهوری اسلامی ایران و با حکم رئیس‌جمهور به مدت ۴ سال منصوب می‌شود و مسئولیت مدیریت این مؤسسه را در اداره و انجام امور مالی، اداری و فرهنگی برعهده دارد. از زمان تجمیع مأموریت ارائه خدمات به خانواده‌های شهدا و جانبازان و آزادگان در سال ۱۳۸۳، حسین دهقان و مسعود زریبافان به ترتیب ریاست این نهاد را به عهده داشتند و محمدحسن رحیمیان نیز نماینده رهبر در بنیاد بوده‌است. در دولت حسن روحانی به مدت هفت سال، سید محمدعلی شهیدی محلاتی هر دو سمت را برعهده داشت و در سال پایانی دولت روحانی ریاست این بنیاد به سعید اوحدی سپرده شد و یوسفعلی شکری نیز نماینده رهبر در بنیاد از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ بوده‌است. پس از استعفای شکری، از ۱ مرداد ۱۴۰۲ با رهبر معظم انقلاب؛ سید رمضانعلی موسوی‌مقدم نماینده رهبر در بنیاد است. در دوره ریاست‌جمهوری سید ابراهیم رئیسی و دولت سیزدهم، ریاست بنیاد نیز به‌عهده سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی بود. در دولت چهاردهم، ریاست بنیاد دوباره به‌عهده سعید اوحدی گذاشته شد.
زیرمجموعه‌ها
برای تأمین اهداف بنیاد، واحدهای مختلفی در این مؤسسه ایجاد شده‌است. مهم‌ترین واحدهایی که تحت سرپرستی بنیاد شهید انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند شامل: واحدهای فرهنگی، واحد مسکن، دایره ازدواج، مراکز پزشکی و سازمان اقتصادی می‌باشند، که با تحول در ساختار سازمانی و تجمیع نهادهای مختلف ایثارگری در این سازمان، در سال ۱۳۸۳ تغییراتی در واحدها و سازمان‌های وابسته به آن ایجاد گردید.
سازمان اقتصادی بنیاد شهید
در سال ۱۳۶۷ در پی تغییراتی در واحد امور اقتصادی، سازمان اقتصادی بنیاد شهید انقلاب اسلامی تشکیل شد. این سازمان عهده‌دار مدیریت و اداره حدود ۱۸۰ شرکت فعال در زمینه‌های صنعتی، تجاری، ساختمانی و کشاورزی است.
بانک ایران زمین
بانک ایران زمین، در اسفند ۱۳۸۹ در پی ارتقای ساختار مؤسسه مالی و اعتباری مولی الموحدین به بانک تأسیس شد. سهام این بانک در سال ۱۳۹۰ در بازار بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد و هم‌اکنون اکثریت سهام آن متعلق به بنیاد شهید و امور ایثارگران است. شعبه مرکزی بانک ایران زمین در شهر تهران قرار دارد. این بانک هم‌اکنون مالک شبکه‌ای از ۳۳۱ شعبه است.
شرکت سرمایه‌گذاری شاهد
شرکت سرمایه‌گذاری شاهد، در سال ۱۳۶۴ به منظور کمک به تأمین آتیه اقتصادی فرزندان شهدای جنگ ایران و عراق، به صورت شرکت سهامی خاص تأسیس شد. این شرکت در بخش‌های تولید، صنعت، بازرگانی، کشاورزی، بازار بورس و مبادلات سهام فعالیت می‌کند.
سازمان اقتصادی کوثر
سازمان اقتصادی کوثر و زیرمجموعه‌های آن همچون مجتمع‌های فرهنگی سیاحتی کوثر، از سازمان‌های اقتصادی وابسته به بنیاد شهید است، که در سال ۱۳۷۲ برای بهره‌برداری و توسعه فضاهای فرهنگی، سیاحتی، تفریحی و ورزشی متعلق به بنیاد، ایجاد شد. این سازمان دارای اردوگاه‌های تفریحی، مهمان‌سرا، هتل، مجتمع فرهنگی، سینما و چاپخانه است و در بخش اقتصادی نیز مدیریت بالغ بر ۱۹۰ شرکت و مؤسسه تجاری را برعهده دارد.
سازمان پزشکی شفا
سازمان پزشکی شفا، از موسسات اقتصادی وابسته به بنیاد شهید است، که در زمینه ارائه خدمات پزشکی و درمانی، در داخل و خارج از کشور فعالیت می‌کند و مالکیت ۴ بیمارستان، ۷ کلینیک تخصصی، ۱۴ داروخانه و یک شرکت داروسازی را در اختیار دارد.
سازمان اموال و املاک بنیاد شهید
سازمان اموال و املاک بنیاد شهید، طی حکم شماره ۲۳۳۶ دادگاه‌های انقلاب در سال ۱۳۶۰ زیر نظر سرپرست بنیاد شهید، برای مدیریت و استفاده از املاک و مستغلات مصادره شده پس از وقوع انقلاب، ایجاد شد. این سازمان امروزه عهده‌دار وظایف نگهداری، اجاره و فروش این املاک است، که درآمد آن بخش مهمی از بودجه داخلی بنیاد را تأمین می‌کند.
طرح شاهد
پس از ابلاغ فرمان امام خمینی(ره) مبنی بر رسیدگی به امور فرزندان و خانواده‌های شهدای دفاع مقدس، طرح شاهد با همکاری وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد، آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شکل گرفت. سپس طرح مدارس شاهد برای ارائه خدمات پرورشی و آموزشی در بنیاد شهید راه‌اندازی گردید. بنیاد شهید از طریق مدیریت این طرح تا سال ۱۳۷۶ در مجموع مالکیت ۷۱۶ مدرسه را در اختیار داشت.
دانشگاه شاهد
در بخش آموزش عالی با هدف ارائه تسهیلات و خدمات آموزشی به فرزندان و خانواده‌های ایثارگران، دانشگاه شاهد در سال ۱۳۶۹ تأسیس شد و امروزه این دانشگاه در رشته‌های مختلف فعالیت می‌کند و کانون‌های متعدد شاهد نیز ذیل این دانشگاه، در سراسر کشور دارای فعالیت می‌باشند.
واحد مسکن
واحد مسکن بنیاد شهید، برای تأمین مسکن خانواده ایثارگران و شهدا، از طریق ساخت خانه، تحویل زمین، پرداخت وام مسکن و ارائه انواع وام‌های اضطراری، تعمیرات مسکن، پرداخت اجاره‌بها و تأمین مصالح ساختمانی فعالیت می‌کند.
پانویس
- ↑ «تعداد شهدا، جانبازان و آزادگان ایران چند نفر است؟». دریافت‌شده در ۲۱ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «حکم به آقای مهدی کروبی جهت تاسیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی». دریافت‌شده در ۲۱ مهر ۱۴۰۳.
پیوند به بیرون
