ژنرال (مستندی با موضوع نجات اربیل)

این نوشتار دربارهٔ مستند ژنرال با موضوع نجات اربیل توسط شهید حاج قاسم سلیمانی است. برای مستند دیگری با همین نام با موضوع دستگیری رئیس ارتش نوین ملی ایران است، ژنرال (مستند امنیتی) را ببینید.

مستند ژنرال

پوستر فیلم
سبک	مستند
کارگردان	مهرداد یوسفی
تهیه‌کننده	مهرداد یوسفی (حقیقی) • سیمای مرکز کردستان (حقوقی)
زمان	۰۰:۴۲:۵۴
کشور	ایران
زبان	فارسی

درباره مستند

کارگردان این اثر شکل‌گیری این مستند را براساس بازتاب‌های مختلفی می‌داند که پس از پخش فیلم کوتاه داستانی توکل ایجاد شد. تبعات تولید و پخش گسترده این فیلم کوتاه چنان بود که حتی رابطه دیپلماتیک ایران و کردستان عراق را تحت تاثیر قرار داد و بازخوردهای منفی پیدا کرد و برخی از شخصیت‌های سیاسی ایرانی و مقامات اقلیم کردستان عراق درباره آن عملیات موضع گرفتند و حتی به اصل واقعه خدشه وارد کردند. مهرداد یوسفی، کارگردان مستند ژنرال میگوید:

من با توجه به این که اطلاعاتی از قبل نسبت به ماجراها داشتم و مصاحبه‌های «مسعود بارزانی»؛ رییس وقت اقلیم کردستان عراق را جمع‌آوری کرده بودم، سعی کردم در قالب مستند «ژنرال»، واقعیت آن ماجرا را نشان دهم.

گفتاورد

مهرداد یوسفی در گفت‌و‌گو با خبرنگار موسسه اندیشه شهید آوینی

همچنین ببینید: مهرداد یوسفی

ما سال‌های حضور داعش را به شکل جزئی مورد رصد رسانه‌ای قرار دادیم و تمام شبکه‌های مختلف رسانه‌ای را بررسی کردیم تا به اسناد واقعی درباره آن اتفاق برسیم. پژوهش‌های خیلی سنگینی داشتیم و سعی کردیم با دقت جزئیات عملیات را براساس اسناد واقعی مورد سنجش قرار دهیم. ماجرایی که خیلی‌ها زیرش زده بودند ولی ما در تحقیقات گسترده خود به منابع خیلی خوبی رسیدیم که در مستند «ژنرال» دیده می‌شود و مقامات مهم کُردهای عراق در این مورد صحبت کردند. ما گفته‌های شخصیت‌های سیاسی را در مورد آزادسازی اربیل جمع‌آوری کردیم و تصاویر خاصی برای این عملیات در مستند داریم.

جالب است که بعد از آزادسازی اربیل، نیروهای اقلیم کردستان با توجه به روحیه‌ای که پیدا کرده بودند، تصمیم به آزادی کرکوک می‌گیرند ولی شکست می‌خورند و باز از «حاج قاسم» کمک می‌خواهند و حاجی به آن‌ها می‌گوید که مگر نگفتم هر کاری می‌کنید، با من هماهنگ کنید؟! نیروهای اقلیم در مستند «ژنرال» از شجاعت و روحیه‌ای که حاج‌قاسم به آن‌ها داد، می‌گویند.

مهرداد یوسفی در نشست نقد و بررسی مستند ژنرال

ایده اولیه برای ساخت مستند ژنرال، چگونه شکل گرفت؟ مهراد یوسفی، کارگردان سنندجی این مستند که دانش‌آموخته رشته سینما و فوق‌لیسانس ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر تهران است، اظهار داشت: سال‌ها بود که درخصوص تاریخ معاصر کُردستان بحث نشده بود، همین مستند ژنرال هم به نوعی ارتباط سردار سلیمانی را با کُردها و کردستان نشان می‌دهد، مستند ژنرال را اگر بخواهم از بدو تولد، آن ایده اولیه‌اش برایتان بگویم، قطعاً اطلاع دارید که یک فیلم کوتاه نُه دقیقه‌ای داستانی به اسم توکل توسط یکی از مؤسساتی که در زمینه فیلمسازی ساخته شد، این فیلم کوتاه خیلی فیلم خوش ساختی هم بود، پروداکشن عظیمی داشت، تعداد بازیگرهای خیلی زیادی داشت، دقیقاً همین داستان مستند ما را به صورت داستانی خیلی خوب و مرتب کار کرده بودند، در همان تایم نُه دقیقه از ابتدای امر تا پایان داستان را کاملاً توضیح می‌داد.

برخی حواشی، حقایق اصلی نجات اربیل از دست داعش را زیر سوال برد

اقلیم کردستان دو شبکه معروف به نام شبکه روداو و شبکه کردستان۲۴ دارند، این شبکه‌ها پرونده ویژه‌ای را برای این بحث باز کرده بودند، در فیلم من از کارشناسان خودشان و حتی از مقامات سیاسی‌شان که آمدند صحبت کردند و از سردار تشکر کردند، آنجا آمدند زیر قضیه زدند، گفتند نه اصلاً همچین چیزی نبوده، نجات اربیل ما توسط سردار سلیمانی انجام نشده، توسط پیشمرگ‌های‌مان انجام شده، سردار سلیمانی فقط یک حضور کوتاهی داشت و توان مقابله نداشت و رفت، این چیزی بود که رسانه‌های کردستان عراق به خاطر حس حقارتی که پیدا کرده بودند به‌هرحال تولید کردند، خُب اینجا من از قبل منابعی را داشتم، دیدیم که اینجا دیگر اصل قضیه زیر سؤال رفته است، در‌حالی‌که منابعی را از تلویزیون‌های متعدد خود کردستان عراق داشتیم و از گفتگوهای اینترنتی یا برنامه‌های ویژه‌ای که از مسعود بارزانی، از نچیروان بارزانی که الآن رئیس اقلیم کردستان است در باب همان موضوع نجات اربیل، از سردار، ‌از ایران تشکر کردند، اینجا ما به ذهنمان رسید که بیاییم در قالب مستند و همین منابعی که در اختیار داریم، به این هجمه‌هایی که دارد در شبکه‌های کُردی می‌شود جوابیه‌ای را بدهیم.

نعمت الله سعیدی

همچنین ببینید: نعمت الله سعیدی

[مستند] ژنرال یک کار مصداقی خیلی خوبی برای کار بسیجی خودجوش کلاسیک است؛ فکر کنید مثلاً بسیجی‌اش بیشتر است، نه این‌طوری نیست. درواقع با یک اثری مواجه هستیم که هم بسیجی است، هم آتش به اختیار است، هم سینما را می‌شناسد، قاب را می‌شناسد، این‌ها اهمیت دارد.