حسینیه معلی

از یاقوت
حسینیه معلی
ژانرتلنت شو (استعدادیابی)
نویسندهسید بشیر حسینی
کارگردانسعید ستودگان
مجریفصل اول: حامد سلطانی
فصل دوم: حامد سلطانی
فصل سوم: احمد اکبرنژاد
فصل چهارم: نجم‌الدین شریعتی
فصل پنجم: نجم‌الدین شریعتی
فصل ششم: نجم‌الدین شریعتی
داورانفصل اول: سعید حدادیان، سید مجید بنی‌فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی
فصل دوم: مهدی سلحشور، سید مجید بنی‌فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی
فصل سوم: احمد واعظی و عبدالرضا هلالی، مهدی رسولی و مصطفی کرمی
فصل چهارم: سید مجید بنی‌فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی و عبدالرضا هلالی
فصل پنجم: سید رضا نریمانی، نزار قطری، میثم مطیعی و سید مجید بنی‌فاطمه
کشور سازندهایران
زبان اصلیفارسی
شمار فصل‌ها۵
شمار قسمت‌هافصل اول: ۱۵ قسمت
فصل دوم: ۱۵ قسمت
فصل سوم: ۱۹ قسمت
فصل چهارم: ۱۶ قسمت
فصل پنجم: ۱۳ قسمت
تولید
تهیه‌کنندهسعید ستودگان
پخش
شبکهٔ اصلیشبکه سه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
انتشار اولیهمحرم سال ۱۴۰۱ش


حسینیه معلی، یکی از برنامه‌های استعدادیابی در زمینه مداحی است که توسط ایده سید بشیر حسینی و با تهیه‌کنندگی و کارگردانی سعید ستودگان، در سال ۱۴۰۰ طراحی و اولین بار در محرم ۱۴۰۱ش به روی آنتن شبکه سوم صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران رفت. این برنامه تا سال ۱۴۰۳ش، پنج فصل منتشر کرده است که همگی مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته است. محصول نهایی این برنامه، هرچند با انتقادهایی همراه بوده است، اما توانسته است مخاطبان مذهبی را به خود جلب کرده و در همین راستا، اقدام به تولید محتوا در فضای عزاداری و شادی‌های مذهبی کرده است.

ماهیت و عوامل

حسینیه معلی، برنامه‌ای تلویزیونی است که در زمینه استعدادیابی مداحی[۱] با این تفاوت که رقابتی در بین شرکت‌کنندگان صورت نمی‌گیرد، اجرا می‌شود.[۲] گفته شده که این برنامه با هدف ترویج فرهنگ روضه‌خوانی، نوحه‌خوانی و هیئت‌داری ساخته شده است. این برنامه به‌عنوان رویکردی جدید در برنامه‌سازی آئینی، توانسته است با به کار بردن خلاقیت و جسارت، فرمی جدید از برنامه‌های مذهبی را ارائه کند که به ذائقه مخاطبانش، خوش آمده است.[۳] کیفیت اجرای این برنامه، به این صورت است که افراد، دور هم جمع می‌شوند تا حال معنوی از یکدیگر دریافت کنند و در این بین اگر نکته‌ای وجود داشته باشد، کارشناسان برنامه آن را به شرکت‌کنندگان یادآور می‌شوند. در برخی از قسمت‌های برنامه نیز، مهمانان ویژه‌ای حضور پیدا می‌کنند.[۴]

این برنامه با پیشنهاد سید بشیر حسینی طراحی شده است.[۵] سعید ستودگان، تهیه‌کنندگی[۶] و کارگردانی این برنامه را عهده‌دار بود.[۷] حسین حاتمی نیز مدیر فیلمبرداری و نورپردازی این برنامه بود.[۸]

تاریخچه

فصل اول

در فصل اول برنامه حسینیه معلی، سعید حدادیان، سید مجید بنی‌فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی به عنوان کارشناسان برنامه حضور داشتند و مجری‌گری برنامه بر عهده حامد سلطانی بود.[۹] فصل اول این برنامه همزمان با آغاز ماه محرم در تاریخ ۷ مرداد ۱۴۰۱ش، به روی آنتن شبکه سوم صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران رفت.[۱۰] این برنامه تا ۲۳ مرداد ۱۴۰۱ش به روی آنتن بود.[۱۱]

فصل دوم

فصل دوم برنامه حسینیه معلی، با حضور مهدی سلحشور، سید مجید بنی‌فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی به عنوان کارشناسان برنامه حضور داشتند و مجری‌گری برنامه بر عهده حامد سلطانی بود.[۱۲] این برنامه که به مناسبت ایام اربعین حسینی تدارک دیده شده بود،[۱۳] از ۱۶ شهریور ۱۴۰۱ و ایام عزاداری در ماه صفر برگزار شد و تا ۴ مهر ۱۴۰۱ به روی آنتن بود.[۱۴]

فصل سوم

فصل سوم برنامه حسینیه معلی، به مناسبت اعیاد شعبانیه تولید شده بود. در این برنامه از قالب‌های متناسب با جشن‌های مذهبی چون مدح‌خوانی، سرودخوانی و شعرخوانی استفاده شده بود.[۱۵] در فصل سوم برنامه حسینیه معلی، احمد واعظی و عبدالرضا هلالی، مهدی رسولی و مصطفی کرمی، کارشناسان برنامه بودند. مجری این فصل برنامه، احمد اکبرنژاد بود.[۱۶] این فصل از دوم اسفند ۱۴۰۱ش به روی آنتن شبکه سوم رفت و پخش آن تا ۱۵ تیرماه ادامه داشت.[۱۷]

فصل چهارم

فصل چهارم این برنامه با حضور سید مجید بنی‌فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی و عبدالرضا هلالی و مجری‌گری نجم‌الدین شریعتی، ضبط شد[۱۸] و در محرم سال ۱۴۰۲ش از ۲۷ تیرماه ۱۴۰۲ش به روی آنتن شبکه سوم سیما رفت[۱۹] و تا ۳ بهمن ۱۴۰۲ به روی آنتن بود.[۲۰]

فصل پنجم

فصل پنجم این برنامه در ماه شعبان و به مناسبت اعیاد شعبانیه ساخته شد که در بهمن ۱۴۰۲ش، به روی آنتن تلویزیون در شبکه سوم صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران رفت. در این فصل، سید رضا نریمانی، نزار قطری، میثم مطیعی و سید مجید بنی‌فاطمه، چهار کارشناس برنامه «حسینیه معلی» را تشکیل می‌دادند. نجم‌الدین شریعتی نیز مجری‌گری این فصل را برعهده داشت. در این فصل، برخلاف فصل‌های گذشته، به عزاداری اختصاص نداشت.[۲۱] این فصل از ۲۳ بهمن ۱۴۰۲ش به روی آنتن رفت و تا ۵ اسفند همان سال ادامه داشت.[۲۲]

فصل ششم

فصل ششم این برنامه، در خرداد ماه ۱۴۰۳ش شروع به ضبط شد و مجری آن، نجم‌الدین شریعتی بود. قرار است این فصل با ۱۳ قسمت، در محرم ۱۴۰۳ش به روی آنتن برود.[۲۳]

واکنش‌ها

بازدید و آمار

بر اساس آمارهای منتشر شده، فصل اول این برنامه توانسته بود تا پس از هفت روز پخش آنلاین در تلوبیون، بیش از ۱٫۲۰۰٫۰۰۰ بازدید شد. استقبال از این برنامه سبب شد تا معادل قرآنی این برنامه با نام محفل نیز شکل بگیرد.[۲۴] فصل دوم این برنامه، توانسته بود ۳۰٫۶ درصد از مجموع مخاطبان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را به خود جلب کند که رضایت ۸۹٫۹ درصدی را به ارمغان آورد و از این جهت، در صدر برنامه‌های مناسبتی محرم و صفر قرار گرفت.[۲۵]

انتقادها

برخی منتقدان این برنامه، آن را گذار از «سنت مداحی»، به «صنعت مداحی» دانستند.[۲۶] برخی منتقدان به عوامل این برنامه خرده گرفته‌اند که بدون وجود تخصص در زمینه مداحی، به ساخت برنامه‌های تخصصی با این رشته پرداخته‌اند.[۲۷] گروه دیگری نیز استفاده از مداحان خاصی که با عنوان «مداحان حکومتی» شناخته می‌شوند در این برنامه مخالف بودند.[۲۸] برخی دیگر نیز ساخته شدن برنامه برای ذائقه گروهی خاص از مخاطبان مذهبی را مورد انتقاد قرار داده‌اند. حضور زنان چادری در میان شرکت‌کنندگان این برنامه، هر چند از نظر حضور زنان در برنامه‌های مذهبی، مورد تأیید منتقدان بود، اما به خاطر انتقال این مفهوم که این برنامه مخصوص این قشر خاص از مخاطبان است، مورد نقد قرار گرفته است.[۲۹]

در پی حضور دو طلبه با لباس روحانیت در قامت مجری برنامه‌های کودکانه که در این برنامه، برای دختران تازه مکلف شده، جشن تکلیف اجرا می‌کردند، انتقادهایی مطرح شد. برخی منتقدان این اقدام را تخفیف جایگاه روحانیت، دانستند و از آن با عنوان «لودگی» یاد کردند.[۳۰][۳۱] شوخی‌های مجری و کارشناسان برنامه با برخی مقدسات شیعه، انتقادهایی را از جامعه مذهبی شیعه به همراه داشت. سید محمد یثربی، از روحانیان شیعه، این اقدام را «به تاراج گذاشتن سرمایه‌های اعتقادی» برای جلب مخاطب و خنداندن دانست.[۳۲] روزنامه جمهوری اسلامی، برخی رفتارهای خارج از عرف این برنامه، گله کرد و آن را «هجو» دانست.[۳۳]

در مقابل انتقادهای صورت گرفته، برخی جریان‌ها نیز این انتقادها را به سبب دشمنی و مخالفت‌ها با اساس شادی مردم و درگیری‌های سیاسی می‌دانستند و از عملکرد این برنامه دفاع می‌کردند.[۳۴]

گفتاوردها و یادداشت‌ها در خصوص برنامه

  • علی بهادری جهرمی، سخنگوی وقت دولت در پیامی نوشت: «حسینیه معلی که این شب‌ها از تلویزیون پخش شد درکنار روضه خوانی و ذکر فضائل و مصیبت اهل بیت (ع)، نمایشگر فرهنگ اصیل و سنت‌های دیرین اقوام و اهالی شهرهای مختلف ایران و محبان سیدالشهداء در سایر بلاد اسلامی بود که زیبایی وصف ناپذیری داشت».[۳۵]
  • محسن شاکری‌نژاد، رئیس وقت مرکز تحقیقات صداوسیما: «حسینیه معلی تمام رکوردهای مربوط به برنامه های دینی را شکسته و حتی از برنامه های سرگرم‌کننده نیز مخاطب بیشتری به دست آورده است.»[۳۶]
  • محمدامین حسام: «معلی یک برنامه «موضع دار» است؛ یعنی به صورت خام پیام‌ها و آیین‌های مذهبی را به مخاطب ارائه نمی‌دهد و رویکردهای محتوایی ویژه‌ای را عرصه‌های مختلف دینداری دنبال می‌کند و، چون صریح هم هست؛ در ابراز موضعش لکنت ندارد. مواضعش را شفاف و با اعتماد به نفس به اشتراک می‌گذارد.»[۳۷]
  • میلاد جلیل‌زاده در انتقاد از روش حسینیه معلی نوشته است: «[در دوره‌های قدیم] بازیگران سینما توصیه‌های پزشکی نمی‌کردند و خواننده‌هایش ادعای فیلسوف بودن نداشتند… حالا در دوره‌ای هستیم که یک نفر همزمان می‌خواهد هم مداح باشد، هم استندآپ کمدین، هم دوبلور، هم کمدین بداهه صحنه، هم نظریه‌پرداز تاریخ و هم چیزهای دیگری که احتمالاً بعدها استعدادشان را در خودش کشف خواهد کرد.»[۳۸]
  • عاطفه جعفری: «ایده اولیه معلی ساخت برنامه در محرم ۱۴۰۰ بود. در همان فصل هم توانست مخاطبان زیادی را پیدا کند، اما سازندگان فقط بر روی ایده اولیه متوقف نشدند و تصمیم گرفتند برنامه‌ای برای مناسبت‌های شاد مذهبی هم بسازند و تقریباً هم در اجرای ایده موفق بودند. لزوم توجه به مقوله شادی در جامعه‌ای که بیشتر جمعیت آن را جوانان تشکیل می‌دهند، از اهمیت بسزایی برخوردار است. ولی این مدل برنامه نباید در فرم و محتوا، شبیه برنامه‌های سرگرم‌کننده معمول شود. برخی اتفاقات در فصل پنجم، باعث شد تا واکنش‌هایی به این برنامه در فضای مجازی و رسانه‌ها ایجاد و دوباره چهارچوب‌های ساخت این مدل برنامه‌ها یادآوری شود.»[۳۹]
  • پیمان جبلی رئیس وقت سازمان صدا و سیما، اخلاص و ظرفیت رسانه‌ای که خلاقانه پیش رفت را راز و رمز موفقیت حسینیه معلی دانست که به هم‌افزایی و تعامل با مخاطبان کمک می‌کند.[۴۰]

نگارخانه

پانویس

  1. «افشاگری مدیر سابق تلویزیون دربارهٔ داور حسینیه معلی»، خبرگزاری اطلاعات.
  2. «حسینیه معلی؛ «تلنت شو» مداحی که داعیه احیای سنت‌ها را دارد»، خبرگزاری فارس.
  3. « «حسینیه معلی» برنامه‌ای با میزبانی مداحان»، خبرگزاری رسا.
  4. « «حسینیه معلی»؛ رئالیتی‌شو به سبک مذهبی»، خبرگزاری دانشجو.
  5. «حسینیه معلی؛ «تلنت شو» مداحی که داعیه احیای سنت‌ها را دارد»، خبرگزاری فارس.
  6. «بازدید رئیس صدا و سیما از پشت صحنه «حسینیه معلی»»، خبرگزاری ایسنا.
  7. «سری جدید «حسینیه معلی» ساخته می‌شود»، خبرگزاری تسنیم.
  8. «چرا مخاطبان تصور می‌کردند «حسینیه معلی» حسینیه است؟»، خبرگزاری دانشجو.
  9. «پخش «حسینیه معلی» همزمان با اعیاد شعبانیه»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  10. « «حسینیه معلی» برنامه‌ای با میزبانی مداحان»، خبرگزاری رسا.
  11. «آرشیو پخش برنامه حسینیه معلی (فصل اول)»، تلوبیون.
  12. «پخش فصل سوم «حسینیه معلی» ویژه اعیاد شعبانیه»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  13. «فصل دوم «حسینیه معلی» از امشب پخش می‌شود»، خبرگزاری فارس.
  14. «آرشیو پخش برنامه حسینیه معلی (فصل دوم)»، تلوبیون.
  15. «پخش فصل سوم «حسینیه معلی» ویژه اعیاد شعبانیه»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  16. «پخش «حسینیه معلی» همزمان با اعیاد شعبانیه»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  17. «آرشیو پخش برنامه حسینیه معلی (فصل سوم)»، تلوبیون.
  18. «تهیه‌کننده «حسینیه معلی»: مهمانان را با قرعه‌کشی انتخاب می‌کنیم»، خبرگزاری ایرنا.
  19. « «حسینیه معلی» برنامه‌ای با میزبانی مداحان»، خبرگزاری رسا.
  20. «آرشیو پخش برنامه حسینیه معلی (فصل چهارم)»، تلوبیون.
  21. «پخش «حسینیه معلی» همزمان با اعیاد شعبانیه»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  22. «آرشیو پخش برنامه حسینیه معلی (فصل پنجم)»، تلوبیون.
  23. «آغاز ضبط فصل جدید «حسینیه معلی» از هفته آینده»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  24. « «حسینیه معلی» برنامه‌ای با میزبانی مداحان»، خبرگزاری رسا.
  25. «حسینیه معلی پربیننده‌ترین برنامه محرم امسال شد»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  26. «انتقادات تند یک طلبه به برنامه «حسینیه معلی»»، خبرگزاری تابناک.
  27. «کنایه‌های تند محمود کریمی به حسینیه معلی، شبکه ۳ و بشیر حسینی»، خبرگزاری اطلاعات.
  28. «حسینیه معلی؛ از برنامه‌ای تلویزیونی تا خاکریزی برای نبرد»، رجانیوز.
  29. «در نقدِ «حسینیه معلی» و «محفل»»، جی‌پلاس نیوز.
  30. «انتقادات تند یک طلبه به برنامه «حسینیه معلی»»، خبرگزاری تابناک.
  31. «انتقاد شدید یک آیت الله از برنامه آخوندهای دوقلو»، خبرگزاری تابناک.
  32. «انتقاد شدید یک آیت الله از برنامه آخوندهای دوقلو»، خبرگزاری تابناک.
  33. «انتقاد تند جمهوری اسلامی از برنامه حسینیه معلی»، خبرگزاری دنیای اقتصاد.
  34. «مخالفان شادی مردم این بار علیه حسینیه معلی»، خبرگزاری جام جم.
  35. «نظر سخنگوی دولت دربارهٔ حسینیه معلی»، باشگاه خبرنگاران جوان.
  36. «فصل جدید «حسینیه معلی» از امشب روی آنتن می‌رود»، خبرگزاری فارس.
  37. « «حسینیه معلی»؛ رئالیتی‌شو به سبک مذهبی»، خبرگزاری دانشجو.
  38. «خاص‌ترین برنامه صداوسیما که همه را متعجب کرده است»، پایگاه خبری آفتاب.
  39. «خاص‌ترین برنامه صداوسیما که همه را متعجب کرده است»، پایگاه خبری آفتاب.
  40. «سری جدید «حسینیه معلی» ساخته می‌شود»، خبرگزاری تسنیم.

منابع