جمشید مشایخی
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۲۶ آذر ۱۳۱۳ |
| ملیت | ایرانی |
| زبان مادری | فرسی |
| محل تولد | تهران |
| محل اقامت | تهران |
| محل درگذشت | تهران |
| تاریخ درگذشت | ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ (۸۴ سال) |
| آرامگاه | قطعه هنرمندان بهشت زهرا، تهران |
| اطلاعات هنری | |
| عنوان هنری | بازیگر |
| سال‌های هنری | ۱۳۳۹–۱۳۹۷ |
| آثار | سریال امام علی تبریز در مه معمای شاه پادری ستایش پهلوانان نمی‌میرند هزاردستان و ... |
| جوایز | نشان فرهنگ و هنر |
جمشید مشایخی (۶ آذر ۱۳۱۳ – ۱۳ فروردین ۱۳۹۸) بازیگر ایرانی بود.[۱] وی برگزیدهٔ ششمین دورهٔ همایش چهره‌های ماندگار و دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود.[۲] یکی از تماشاخانه‌های تئاتر خاوران تهران به نام اوست.[۳] از مشایخی، در کنار داوود رشیدی، عزت‌الله انتظامی، محمدعلی کشاورز و علی نصیریان به سبب تأثیرشان در فیلم‌های ایرانی به عنوان پنج بازیگر مرد ماندگار تاریخ تئاتر، سینما و تلویزیون ایران (پنج تن سینمای ایران) یاد می‌شود.[۴]
زندگی
جمشید مشایخی در ۶ آذر ۱۳۱۳ در محله امیریه تهران متولد شد. او فرزند ارشد خانواده‌ای ۹ نفره بود.[۵] او اصالتاً اهل شهرستان تنکابن در استان مازندران بود.[۶][۷]
مشایخی بازیگری را در مدرسه‌های امیریه آغاز کرد و در نمایش دانش‌آموزی مناظره شتر و موتور حضور یافت. وی دارای تحصیلات ناتمام در رشتهٔ تئاتر است. وی سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد و به عنوان بازیگر کار خود را در برنامه نمایشی کانال سوم دولتی آغاز کرد، اولین فعالیت هنری وی بازی در تله‌تئاتر بعد از سی سال به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ بوده‌است و با ایفای نقش در فیلم کوتاه جلد مار هژیر داریوش به همراه فخری خوروش جلوی دوربین رفت. او حتی به خاطر بازی سینمایی اش برای مدتی از کار تئاتر اخراج شد.[۸] در واقع کار حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۴۹ به‌طور رسمی شروع کرد. بازی جمشید مشایخی در نقش انسان‌های بی‌رحم و همچنین نقش‌های تاریخی همچون «شازده احتجاب»، «کمال الملک» و رضا تفنگچی/خوشنویس در سریال «هزار دستان» نشانگر از توانایی بازیگری اوست. او در سال ۱۳۶۳، بابت بازی در دو فیلم گل‌های داوودی و کمال‌الملک، برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. از نمایش‌های مهم او بازی در نقش «بزرگ آقا» در نمایش میراث کارِ بهرام بیضایی در تالار ۲۵ شهریور در آذر ماه ۱۳۴۶ بود.
مشایخی، در سال ۱۳۹۳ به عنوان سفیر سلامت چشم و بینایی و در سال ۱۳۹۴ به عنوان سفیر سلامت از سوی وزارت بهداشت و دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران معرفی و به وی تندیس سلامت اهدا شد.[۹][۱۰]
مستند جمشید مشایخی
این مستند مروری بر زندگینامه جمشید مشایخی است که در سال ۱۳۸۵ به کارگردانی الهام قره خانی و امیر مهرتاش مهدوی با حضور ۶۵ نفر از هنرمندان و با گویندگی پرویز پرستویی تولید شده‌است. لوح فشرده این اثر توسط مؤسسه رسانه‌های تصویری روانه بازار شده‌است. این اثر در دو نمایش عمومی خود مراسم پنجاه سال سایه دوست داشتنی جمشید مشایخی در خانه هنرمندان ایران و جشنواره فیلم شهر در خانه هنرمندان ایران با استقبال روبرو شد.
فعالیت هنری و آثار
او کار تئاتر حرفه‌ای را از سال ۱۳۳۶ با بازی در نمایش وظیفه پزشک آغاز کرد و بعد از آن در نمایش‌های بسیاری از جمله «آی بی کلاه، آی با کلاه» اثر غلامحسین ساعدی، «لونه شغال و افعی» اثر علی نصیریان و «مرده‌های بی کفن و دفن» اثر ژان پل سارتر به کارگردانی حمید سمندریان بازی کرد. مشایخی در سال ۱۳۴۲ با بازی در فیلم کوتاه «جلد مار» بازیگری در سینما را آغاز کرد. اما نخستین اثر مهم او بازی در نقش خان دایی در فیلم قیصر ساخته مسعود کیمیایی بود.
سینما
تلویزیون
| سال | نام | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|
| ۱۳۹۶ | در جستجوی آرامش | سعید سلطانی | شبکه پنج |
| ۱۳۹۵ | در قصه‌ها زندگی می‌کنند | داود بیدل | شبکه ۲ |
| ۱۳۹۵ | پادری | محمدحسین لطیفی | شبکه ۱و شبکه تهران |
| ۱۳۹۴–۱۳۹۵ | معمای شاه | محمدرضا ورزی | شبکه ۱ |
| ۱۳۹۳ | همه‌چیز آنجاست | شهرام شاه‌حسینی | شبکه ۳ |
| ۱۳۹۳ | راه شیری | گروه کارگردانان | شبکه ۲ تولید این مجموعه، از سال ۱۳۸۷ آغاز شد.[۱۱] |
| ۱۳۹۳ | تله‌فیلم به من نگو قراضه | محسن یوسفی | شبکه ۱ |
| ۱۳۹۳–۱۳۹۲ | نیلی‌تر از مهتاب | محسن یوسفی | شبکه ۳ |
| ۱۳۹۱ | تله‌فیلم «اولین باران پائیزی» | افسانه منادی | |
| ۱۳۹۰ | تله‌فیلم «مأموریت غیرممکن» | جواد رجب‌زاده | |
| ۱۳۸۹ | ستایش | سعید سلطانی | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۹ | تبریز در مه | محمدرضا ورزی | شبکه ۱ |
| ۱۳۸۸ | تله‌فیلم «غریبه‌ها» | یزدان فتوحی | بازیگر مهمان (حضور افتخاری) |
| ۱۳۸۸ | مجموعه تلویزیونی «خانه مهر» | مهدی نوربخش | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۷ | پنهان، اما آشکار | سیدمحسن یوسفی | شبکه ۵ |
| ۱۳۸۵ | آخرین گناه | حسین سهیلی‌زاده | در رمضان ۱۳۸۵ از شبکه ۲ پخش شد. |
| ۱۳۸۴ | بوی گل‌های وحشی | حسینعلی لیالستانی | در سال ۱۳۸۵ از شبکه ۲ پخش شد. |
| ۱۳۸۴ | عشق گمشده | حسین سهیلی‌زاده | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۴–۱۳۸۳ | پیله‌های پرواز[۱۲] | حسین سهیلی‌زاده | در نقش «دایی خلیل» |
| ۱۳۸۲ | مهمان‌پذیر طوبی | منوچهر پوراحمد | در نوروز ۱۳۸۳ از شبکه ۱ پخش شد؛ بازیگر مهمان |
| ۱۳۸۱ | ثارالله | شهریار بحرانی | در نقش «هانی بن عروه» |
| ۱۳۸۱ | بدون شرح | مهدی مظلومی | شبکه ۳؛ بازیگر مهمان |
| ۱۳۸۱–۱۳۷۸ | روشن‌تر از خاموشی | حسن فتحی | در نقش شیخ بهایی |
| ۱۳۸۰ | هفت گنج | مسعود رشیدی | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۹ | طلوع | حسین شهابی | محصول شبکه یک و سیمای مرکز کیش |
| ۱۳۷۹ | ذبیح | عباس مرادیان مصطفی پورحامدی |
محصول سیمای مرکز یزد |
| ۱۳۷۹ | سیمای پنهان آب | عباس حمیدیان | مجری |
| ۱۳۷۸ | مادر | مسعود فروتن | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۸ | یکی بود، یکی نبود | جواد ارشاد | |
| ۱۳۷۸ | شب‌زدگان | امیرحسین قهرایی | شبکه ۵ |
| ۱۳۷۷ | راه سوم | قاسم جعفری | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۶–۱۳۷۴ | پهلوانان نمی‌میرند | حسن فتحی | کارگردان تلویزیونی: بیژن صمصامی |
| ۱۳۷۶–۱۳۷۵ | بازگشت به خانه | مسعود نوابی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵ | بهشت گمشده | کامران قدکچیان | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۵ | ضیافت | حسین فرخی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۴ | عیاران | کاظم بلوچی | |
| ۱۳۷۴ | دو پنجره | پاشا شاهنده | شبکه سه |
| ۱۳۷۴ | سلام به انتظار | کریم آتشی | |
| ۱۳۷۳ | هدف گمشده | یوسف سیدمهدوی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۳–۱۳۷۲ | باغ گیلاس | مجید بهشتی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۲ | سنگ و شیشه | جمشید حیدری | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۲ | گزارش، نقطه صفر[۱۳] | محسن شاه‌محمدی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۲ | تاریخ روابط ایران و انگلیس | مرتضی جعفری | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۱ | بیا تا گل برافشانیم | خسرو ملکان | |
| ۱۳۷۱ | قافله این عمر[۱۴] | مجید بهشتی | مجموعهٔ ۴ قسمتی از گروه اقتصاد شبکه ۱ |
| ۱۳۷۰ | امام علی | داوود میرباقری | در نقش عبدالله بن مسعود |
| ۱۳۶۹ | پیک سحر | خسرو ملکان | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۹–۱۳۶۸ | میهمان | خسرو ملکان | |
| ۱۳۶۸ | چراغ خانه | منوچهر پوراحمد | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۷ | زندگی و جنگ[۱۵] | احمد نجیب‌زاده | نویسنده: احمد بهبهانی |
| ۱۳۶۸–۱۳۶۶ | با سلسله حکمت | اکبر خواجویی سیروس مقدم مرتضی جعفری |
شبکه ۱ |
| ۱۳۶۶–۱۳۵۸ | هزاردستان | علی حاتمی | در نقش «رضا خوشنویس/ تفنگچی» |
| ۱۳۶۴ | پاییز صحرا | اسدالله نیک‌نژاد | در نقش «آقای کاظمی» - شبکه ۱ |
| ۱۳۵۶ | تله فیلم «گمشده» [۱۶] | پرویز نوری | در نقش یک بیمار روانی در جستجوی همسر گمشده‌اش |
| ۱۳۵۶ | مستنطق | عباس جوانمرد شاپور قریب |
نمایش داده نشد. |
| ۱۳۵۶ | طلاق | مسعود اسداللهی | |
| ۱۳۵۴ | سلطان صاحبقران | علی حاتمی | این سریال در ۱۳ قسمت و به صورت سیاه سفید، برای نخستین بار از «۱۵ آبان ۱۳۵۴» و برای بار دوم، از «۷ تیرماه ۱۳۵۶» پخش شد. |
| ۱۳۵۳–۱۳۵۲ | گذر خلیل ده‌مرده | محمود استادمحمد | پخش این سریال از دوشنبه «۶ خرداد ۱۳۵۳» به جای سریال «خانه به دوش» (مراد برقی) آغاز شد و در ۱۳ قسمت روی آنتن رفت. |
| ۱۳۵۳–۱۳۵۲ | داستان‌های مولوی | علی حاتمی | در نوروز ۱۳۵۳، در ۶ قسمت از تلویزیون پخش شد. |
| ۱۳۵۲ | تله‌فیلم «پرده‌برداری» | پرویز تأییدی | نویسنده: پی‌یر ماریا روسو دی سان سِکوندو |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «گاو» | جعفر والی | نسخه سینمایی آن در سال ۱۳۴۸، بر اساس داستان چهارم کتاب عزاداران بیل اثر غلامحسین ساعدی، توسط داریوش مهرجویی ساخته شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «کلبه‌ای در جنگل» | رکن‌الدین خسروی | نویسنده: روپرت بروک اسماعیل محرابی، گلی مقتدر، منوچهر فرید، جمیله شیخی و اسماعیل داورفر هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «مترسکها در شب» | جعفر والی | نویسنده: بهرام بیضایی |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «افعی طلایی» | عباس جوانمرد | نویسنده: علی نصیریان |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «آتشکده» | علی نصیریان | فرزانه تأییدی و مهین شهابی هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «اسب سفید» | رکن‌الدین خسروی | در نقش یکی از سرداران مغول |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «مزرعه‌های سبز» | رکن‌الدین خسروی | اسماعیل داورفر، فخری خوروش، فرزانه تأییدی و محمدعلی کشاورز هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «منطقه جنگی» | عباس جوانمرد | نویسنده: یوجین اونیل |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «بعد از سی سال» | علی نصیریان | در مرداد ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «جمیله شیخی» ، «جمشید لایق»، «اسماعیل شنگله»، «علی نصیریان» و «پرویز کاردان» هم بازی کرده بودند. |
جوایز
- برندهٔ «جایزهٔ بهترین بازیگر مرد» برای بازی در فیلم پدربزرگ از نخستین «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم پیونگ یانگ» - سال ۱۳۶۶
- برندهٔ «سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد» برای بازی در فیلم‌های کمال‌الملک و گل‌های داوودی از سومین «جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم فجر» - سال ۱۳۶۳
- برندهٔ «تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد» برای بازی در فیلم بانوی من از هفتمین «جشن سینمای ایران» - سال ۱۳۸۲
- نامزد «تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد» برای بازی در فیلم کمیتهٔ مجازات از سومین «جشن سینمای ایران» - سال ۱۳۷۸
پانویس
- ↑ «زندگینامه: جمشید مشایخی». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در: ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «اعطای نشان درجه یک فرهنگ و هنر به جمشید مشایخی از سوی احمدی‌نژاد». فارس نیوز. دریافت‌شده در: ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «بزرگ‌ترین پردیس تئاتر کشور آغاز به کار کرد». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در: ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «محمدعلی کشاورز بدرود حیات گفت». تابناک. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «جمشید مشایخی». جام جم. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «بیوگرافی استاد جمشید مشایخی». دوات آنلاین. دریافت‌شده در: ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «تصاویری از نقش آفرینی‌های متفاوت جمشید مشایخی». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «پشت صحنه اختلاف اخیر مشایخی با انتظامی». برنا. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ ««جمشید مشایخی» سفیر سلامت بینایی شد». ایسنا. ۱۷ مهر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «جمشید مشایخی سفیر سلامت شد». ایسنا. ۴ شهریور ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۸ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «چرا «راه شیری» با تأخیر پنج‌ساله پخش می‌شود؟». وبگاه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال بیست و سوم، شمارهٔ ۳۳۷، صفحهٔ ۲۶، مهر ۸۴
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال یازدهم، شمارهٔ ۱۴۴، صفحهٔ ۲۶، مرداد ۷۲
- ↑ «در تلویزیون». ماهنامهٔ سینمایی فیلم. ج. ۱۰ ش. ۱۲۲. اردیبهشت ۱۳۷۱. ص. ۱۷.
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال ششم، شمارهٔ ۶۶، صفحهٔ ۲۸، مرداد ۶۷
- ↑ مجله تماشا، شماره ۳۳۴. انتشارات سروش. ۲۳ مهر ۱۳۵۶. ص. ۴۲.
پیوند به بیرون
برای مطالعه بیشتر
- «من جمشید مشایخی هستم». روزنامه جام جم.
- «قاب کوچک». روزنامه جام جم.
