عزت‌الله انتظامی
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| مشهور به | آقای بازیگر عزت سینمای ایران |
| تاریخ تولد | ۳۱ خرداد ۱۳۰۳ |
| ملیت | ایرانی |
| محل تولد | تهران |
| محل درگذشت | تهران |
| تاریخ درگذشت | ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ (۹۴ سال) |
| آرامگاه | قطعه هنرمندان بهشت زهرا تهران |
| فرزندان | مجید انتظامی |
| اطلاعات هنری | |
| عنوان هنری | بازیگر - کارگردان تئاتر |
| شروع فعالیت هنری | ۱۳۲۸ |
| سال‌های هنری | ۱۳۲۸ - ۱۳۸۹ |
| آثار | راه آبی ابریشم چهل سالگی زادبوم آتش سبز بانو و ... |
| جوایز | نشان فرهنگ و هنر |
عزت‌الله انتظامی (۳۱ خرداد ۱۳۰۳ – ۲۶ مرداد ۱۳۹۷) بازیگر و کارگردان تئاتر، سینما و تلویزیون، مشهور به «آقای بازیگر» سینمای ایران بود. او نخستین بازیگر ایرانی بود که از یک جشنوارهٔ بین‌المللی جایزه گرفت. انتظامی در سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران انتخاب شد.[۱]
زندگی و فعالیت هنری
عزت‌الله انتظامی ۳۰ خرداد سال ۱۳۰۳[۲] در محلهٔ سنگلج تهران متولد شد. وی پس از گذراندن دوره تحصیلات مقدماتی، وارد هنرستان صنعتی تهران شد و در رشته برق به تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۲۶ وارد عرصه هنر گردید و با اندک دست مایه‌های هنر نمایش و تئاتر به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر گردید. وی پدر مجید انتظامی آهنگ‌ساز و نوازنده است. عزت‌الله انتظامی فعالیت هنری خود را با پیش‌پرده‌خوانی در تماشاخانه‌های لاله‌زار شروع کرد؛ او پس از یک سال به تماشاخانه‌های هنر و فرهنگ تهران رفت؛ در سال ۱۳۲۰ نخستین نمایش حرفه‌ای خود را با عنوان اولتیماتوم نوشته پرویز خطیبی به کارگردانی اصغر تفکری در تئاتر پاریس خیابان لاله‌زار اجرا کرد و تا سال ۱۳۲۶ توانست در بیش از ده نمایش نقش‌پردازی کند. سپس، در سال ۱۳۵۱، پیش‌پرده‌خوانی در ایران و نیز کار هنری هنریش فون کلایست موضوع پایان‌نامهٔ کارشناسی او در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد که با امتیاز «بسیار خوب همراه با تشویق کتبی» به تأیید استادانش، من جمله بهرام بیضایی، رسید.
بازی در فیلم واریته بهاری (۱۳۲۸) به کارگردانی پرویز خطیبی نخستین تجربه سینمایی انتظامی است. او بیست سال بعد، در ۱۳۴۸، در گاو ساختهٔ داریوش مهرجویی بازی کرد: در نقش مش حسن، که در فراق گاوش می‌نالد و با او همزاد پنداری می‌کند، و شرایطی را به وجود آورد که بازیش در فیلم گاو نقطه عطف و تحولی شگرف در تاریخ بازیگری سینمای ایران شد. بازی‌های او در دیگر آثار مهرجویی همچون آقای هالو، دایره مینا، پستچی، اجاره‌نشین‌ها، هامون و بانو از کارهای ماندگار این زوج هنری است. انتظامی در فیلم‌های کارگردانان مطرح دیگری چون علی حاتمی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی، رخشان بنی‌اعتماد، مسعود جعفری جوزانی و محسن مخملباف نیز بازی کرده‌است. او در فیلم مستند عشق‌پرداز به کارگردانی محمدهادی کاویانی در کنار محمود فرشچیان حضور داشته‌است. انتظامی پس از انقلاب و به خصوص در دهه شصت در انواع و اقسام نقش‌ها به بهترین نحو ممکن ظاهر شد. بازی او در فیلم‌های حاجی واشنگتن، اجاره‌نشین‌ها، گراند سینما، هامون، بانو، گاو، ستارخان، صادق کرده، خانه خلوت، ناصرالدین‌شاه آکتور سینما، روز فرشته، روسری‌آبی، مینای شهر خاموش، ستاره‌ها ۱: ستاره می‌شود، دیوانه‌ای از قفس پرید، خانه‌ای روی آب و راه آبی ابریشم اوج هنرنمائی او و فیلم‌های ماندگار او در کارنامه سینمائیش است. او در گاوخونی دومین همکاری اش با بهروز افخمی را تجربه کرد و جایی برای زندگی چهارمین تجربه‌اش با محمد بزرگ‌نیا بود. او برای اولین بار با مسعود کیمیایی در سن ۷۹ سالگی در فیلم حکم همکاری کرد. نقش رضا در فیلم حکم شبیه دون کورلئونه است. عزت‌الله انتظامی اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به دریافت جایزه از فستیوال بین‌المللی شد. وی برای بازی در فیلم گاو جایزه هوگو نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو دریافت کرد.
وی در ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ در بیمارستان باهنر تهران در ۹۴ سالگی درگذشت.[۳]
تجلیل یونسکو
آیین بزرگداشت و تجلیل از عزت‌الله انتظامی بازیگر سینمای ایران در سال ۲۰۰۶ مصادف با مهر ماه ۱۳۸۵ در مقر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد یونسکو در پاریس برگزار شد. در این نمایشگاه پوستر فیلم‌هایی که انتظامی در آنها نقش‌آفرینی کرده‌است به همراه آرشیو عکسهای شخصی وی و لوح تقدیر فیلم گاو به نمایش درآمد. در این مراسم که با همکاری رئیس موزه سینما، سفارت فرانسه در تهران، نماینده ایران در یونسکو و بنیاد سینمایی فارابی و رایزن فرهنگی ایران در فرانسه برگزار شد، نویسندگان و سینماگران فرانسوی و ایرانیان مقیم فرانسه حضور یافتند.[۴]
خانه موزه عزت‌الله انتظامی
به منظور ارج نهادن به هنرمندان کشورمان و همچنین احیا و احداث موزه در نقاط مختلف شهر تهران، منزل مسکونی عزت‌الله انتظامی موزه عمومی شد. تیرماه سال ۱۳۹۱ خانه انتظامی به منظور بهره‌برداری فرهنگی به عنوان خانه موزه در تملک و تحویل معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه یک شد. خانه موزه انتظامی با مساحتی معادل ۴۵۱ مترمربع در بلوار اندرزگو واقع شده و در زیربنایی معادل ۵۳۸ مترمربع شامل بخش‌های جذابی از جمله موزه استاد انتظامی در شمال پروژه، سالن بلک باکس با ظرفیت ۱۳۰ نفر در زیرزمین، کافی شاپ در پشت بام، شهر فرنگ، اتاق آینه، تماشاخانه، گالری و تابلوی ثبت امضاء و یادگاری ویژه هنرمندان صاحب نام است که عملیات اجرایی آن از اسفند ماه سال ۱۳۹۱ آغاز شد و در ابتدا قرار بر این بود که خانه موزه انتظامی در اواخر اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ افتتاح شود اما از آنجا که او در بیمارستان بستری شد این مراسم به تأخیر افتاد و در شهریور ماه سال ۱۳۹۳ هم‌زمان با آغاز پانزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی به صورت رسمی افتتاح شد.
درگذشت
عزت‌الله انتظامی از سه ماه پیش از مرگ، بر اثر زمین‌خوردن در منزل دچار مشکلات جسمی گردید و از آن موقع تحت درمان بود، اما سر انجام در بامداد ۲۶ مرداد ۱۳۹۷ در بیمارستان باهنر تهران بر اثر سکته مغزی و کهولت سن در ۹۴ سالگی درگذشت. مراسم تشییع پیکر او در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ مقابل تالار وحدت برگزار شد و پیکر او در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. پس از درگذشت انتظامی، در افتتاحیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر از او یاد و تقدیر شد. در سال ۱۳۹۸ در اولین سالگرد مرگ انتظامی از سردیس و پلاک خیابان وی رونمایی شد. همچنین درگذشت سید ضیاءالدین دری کارگردان سینما و تلویزیون که سابقه همکاری با عزت‌الله انتظامی در فیلم باد و شقایق را داشت؛ در این روز (۲۶ مرداد ۱۳۹۷) بود.
کارنامه هنری
فیلم‌شناسی
او فعالیت هنری خود را با نمایش‌های تئاتر آغاز کرد. انتظامی در سال ۱۳۲۰ اولین نمایش حرفه‌ای خود را به نام اولتیماتوم در تئاتر پاریس خیابان لاله‌زار اجرا کرد و تا سال ۱۳۲۶ در ده‌ها نمایش تئاتر حضور داشت. اولین حضور انتظامی در سینما به سال ۱۳۲۸ و نقش آفرینی در فیلم واریته بهاری ساخته پرویز خطیبی بازمی‌گردد. فیلم گاو در سال ۱۳۴۸ به کارگردانی داریوش مهرجویی و بازی عزت‌الله انتظامی ساخته شد. او در این فیلم که از روی داستان چهارم کتاب عزاداران بیل ساخته شده بود، با جمشید مشایخی و علی نصیریان همبازی بود.[۵]
او یک بازیگر صاحب سبک و بی بدیل در سینمای ایران بود که با اغلب کارگردان‌های برجسته سینمای ایران مثل داریوش مهرجویی، علی حاتمی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی و محسن مخملباف کار کرد. انتظامی، بازیگر پرکاری بود و در کارنامهٔ سینمایی اش نام بیش از پنجاه فیلم دیده می‌شود. از میان فیلم‌هایی که بازی کرده بود، از بازیگری در فیلم‌های گاو داریوش مهرجویی، حاجی واشنگتن علی حاتمی و ناصرالدین‌شاه آکتور سینما محسن مخملباف، به عنوان سخت‌ترین تجربه‌های بازیگری اش یاد می‌کرد. در فیلم رئالیستی و سیاه «دایره مینا»، در نقش سامری، یک دلال خون سودجو و فاسد ظاهر شد که با فروش خون آلودهٔ معتادها کاسبی می‌کرد؛ فیلمی که به خاطر رئالیسم انتقادی گزنده اش و هجو نظام پزشکی در ایران و برملا کردن فساد و تباهی اجتماعی در زمان شاه، توقیف شد و بعد از انقلاب به نمایش درآمد. در کمدی «اجاره نشین‌ها» نیز در نقش عباس آقا سوپر گوشت، مردی حریص و طماع، شخصیت متفاوتی ارائه کرد.
در سال ۱۳۳۲ به آلمان غربی رفت و در مدرسه شبانه تئاتر و سینما به نام «فولکس هوخ شوله» در «هانوفر» تحصیل کرد. در همان دوره در فیلمی به نام «دزد/ قصیده» به سرپرستی «لپاخ» نقش آفرینی کرد. از سریال‌های که عزت‌الله انتظامی در آنها ایفای نقش کرده بود می‌توان از «مسافرت»، «هزاردستان» و «محاکمه» نام برد.[۶] سال ۱۳۶۱ نوبت به نقش آفرینی او در یکی از ماندگارترین نقش‌هایش رسیده بود. او در این سال برای بازی در فیلم حاجی واشینگتن جلوی دوربین علی حاتمی قرار گرفت. انتظامی در این فیلم در نقش حسینقلی خان بازی می‌کرد. دیالوگ مشهور او یعنی «آیینِ چراغ خاموشی نیست» همچنان در تاریخ سینمای ایران ماندگار است.[۷]
سینمایی
تلویزیونی
عزت‌الله انتظامی در مصاحبه‌ای با ماهنامه فیلم در شهریور ۱۳۶۷، اظهار داشت که در چهارصد نمایش تلویزیونی به عنوان بازیگر و کارگردان حضور داشته‌است.[۸]
بخشی از این سریال‌ها و نمایش‌های تلویزیونی (تله‌تئاترها) به شرح زیر است:
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۷۸–۱۳۷۷ | محاکمه | بازیگر | حسن هدایت | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۴ | زندگی | بازیگر | محمدرضا اعلامی | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۶–۱۳۵۸ | هزاردستان | بازیگر | علی حاتمی | شبکه ۱ |
| ۱۳۵۷ | تله‌فیلم «مسافرت» | بازیگر و کارگردان | عزت‌الله انتظامی | «جواد خدادادی» هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۵۴–۱۳۵۶ | الموت | بازیگر | داریوش مهرجویی | ساخت این سریال ۴ قسمتی، نیمه تمام ماند.[۹] |
| ۱۳۴۶ | تله‌تئاتر «از خود گریخته» | بازیگر | خلیل موحد دیلمانی | نویسنده: «محسن یلفانی» |
| ۱۳۴۶ | تله‌تئاتر «تولد» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «مهین تجدد» در آبان ماه ۱۳۴۶ پخش شد. |
| ۱۳۴۶ | تله‌تئاتر «راشل» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در شهریور ۱۳۴۶ پخش شد. |
| ۱۳۴۵ | تله‌تئاتر «پیک نیک» | کارگردان هنری | عزت‌الله انتظامی | در اسفند ۱۳۴۵ پخش شد. «فرزانه تأییدی» و «اسماعیل محرابی» در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۵ | تله‌تئاتر «مجسمه جاندار» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در دی ماه ۱۳۴۵ پخش شد. |
| ۱۳۴۵ | تله‌تئاتر «مرد کوته فکر» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در مهرماه ۱۳۴۵ پخش شد. |
| ۱۳۴۵ | تله‌تئاتر «انفجار» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «منوچهر نیستانی» در خرداد ۱۳۴۵ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «کبوتر جَلد و معاملات» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در دی و اسفند ۱۳۴۴ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «جعفرخان از فرنگ برگشته» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «حسن مقدم» در آذرماه ۱۳۴۴ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «دلیجان» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «گی دو موپاسان» در آبانماه ۱۳۴۴ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «آرامگاه ماهان» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در مردادماه ۱۳۴۴ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «ترازوی پایه بلند» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در تیرماه ۱۳۴۴ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله تئاتر «غرور دزد گاوصندوق» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در خرداد ماه ۱۳۴۴ پخش شد. |
| ۱۳۴۴ | تله‌تئاتر «گاو» | بازیگر | جعفر والی | نسخه سینمایی آن در سال ۱۳۴۸، بر اساس داستان چهارم دسته «عزاداران بیل» اثر «غلامحسین ساعدی»، توسط «داریوش مهرجویی» ساخته شد. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «روشنایی‌های خانه ما» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «غلامحسین ساعدی» در اسفندماه ۱۳۴۳ پخش شد و در آن «عزت‌الله انتظامی» ، «فخری خوروش»، «علی نصیریان» و «فرزانه تأییدی» بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «دیدار» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «مهین تجدد» در دی ماه ۱۳۴۳ پخش شد. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «عروس» | بازیگر | جعفر والی | نویسنده: «فریده فرجام» |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «گوهر شب چراغ» | بازیگر | علی نصیریان | - |
| ۱۳۴۳ | تله تئاتر «دیوانه ای روی بام» | بازیگر کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در شهریور ۱۳۴۳ پخش شد. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «یک کلاغ، چهل کلاغ» | بازیگر | امیر نوروزی | «خسرو شجاع‌زاده»، «ظفیره داداشیان»، «مهین شهابی» ، «فرزانه تأییدی»، «جمیله شیخی»، «محمود رئوفی» و «علی نصیریان»، هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «آدمهای شب» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «عباس پهلوان» در مردادماه ۱۳۴۳ پخش شد. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «چراغ گاز» | بازیگر کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «پل واندربرگ» در خردادماه ۱۳۴۳ پخش شد. |
| ۱۳۴۳ | تله‌تئاتر «شنل» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «نیکلای گوگول» در اردیبهشت ۱۳۴۳ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «عروسک‌های گوشتی» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «پرویز صیاد» در اسفند ۱۳۴۲ پخش شد و «علی نصیریان» هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «ابرام آقا» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «پرویز صیاد» در اسفند ۱۳۴۲ پخش شد و «علی نصیریان» هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «کنار جاده» | کارگردان هنری | عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «مهین تجدد» متن این نمایشنامه توسط «علی نصیریان» بازنویسی شده و در اسفندماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «تا نیمه شب» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «کلود سانتلی» در بهمن ماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «شادروان مادر خانم» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «ژرژ فیدو» در آذرماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «ازدواج با مکاتبه» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «شارل ماهیو» در آبان ماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «داستان یک شب» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «شان اوکیسی» در مهرماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «حماسه بازگشت و انتظار» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در مردادماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «روز شوم» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «آلکساندر آستروفسکی» در تیرماه ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «غریبه» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «دیوید آزبرن» در اردیبهشت ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۲ | تله‌تئاتر «دست بزن» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «اوژن لابیش» در اردیبهشت ۱۳۴۲ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «آتشکده» | بازیگر | علی نصیریان | «فرزانه تأییدی»، «جمشید مشایخی»، «مهین شهابی» و «فیروز بهجت‌محمدی» هم در این نمایش تلویزیونی بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «تنهایی» | کارگردان هنری | عزت‌الله انتظامی | نویسنده «پل واندربرگ» «فرزانه تأییدی» در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «دو خجول» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «اوژن لابیش» در بهمن ماه ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «شوم» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «رابرت کافلین» در دی ماه ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «خشت اول» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «آلخاندرو کاسونا» در آذرماه ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «آگهی ازدواج» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «پیتر توکا» در آبان ماه ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «چشمهای قشنگ خانم والری» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «موریل باکس» در شهریورماه ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «عشق شوم» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «پل استرک» در مرداد ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «گردنبند مروارید» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «یون اسلوویچی» در خرداد ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «کلبه» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «الویس بیچ» در اردیبهشت ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۱ | تله‌تئاتر «بازگشتی نیست» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «اریک ارول» در فروردین ماه ۱۳۴۱ پخش شد. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «بعداز همه آن سالها» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «جو کری» در مهرماه ۱۳۴۰ پخش شد. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «مکتب بیوه‌ها» | کارگردان هنری | عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «ژان کوکتو» در دی ماه ۱۳۴۰ پخش شد و «فخری خوروش»، «حسن زندی» «جمیله شیخی» و «نصرت پرتوی» در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «بیم و امید» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در آذرماه ۱۳۴۰ پخش شد. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «ترس از جریمه» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «پرویز خطیبی» در آبان ماه ۱۳۴۰ پخش شد. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «شیدوش و ناهید» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «ابوالحسن فروغی» در شهریور ۱۳۴۰ پخش شد و «محمدعلی کشاورز» و «علی نصیریان» در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «رستاخیز» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «پرویز صیاد» در مرداد ۱۳۴۰ پخش شد و «علی نصیریان» هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «مادمازل می می» | بازیگر کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | درمرداد ماه ۱۳۴۰ پخش شد و «اسماعیل داورفر»، «علی آزاد» ، «جمشید لایق»، «نصرت پرتوی»، «پوران رجبی پور» و «حسن زندی» هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «شکارگاه» | بازیگر | جعفر والی | نویسندگان: «آلفرد سوار» و «لئوپولد مارشال» |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «جراح پلاستیک» | بازیگر | حمید سمندریان | نویسنده: «پیر فراری» «اسماعیل داورفر»، «عزت‌الله انتظامی»، «جمشید لایق» ، «فرزانه تأییدی» و «پرویز کاردان» در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «اعتراف می‌کنم» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «پیر بوالو» در خرداد ۱۳۴۰ پخش شد. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «طلسم» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «پرویز صیاد» در اردیبهشت ۱۳۴۰ پخش شد و علی نصیریان هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۴۰ | تله‌تئاتر «عروسی جناب میرزا» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «محمدطاهر قاجار» در فروردین ۱۳۴۰ پخش شد و علی نصیریان هم در آن بازی کرده بود. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «الماس» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسنده: «آلن مانک هاوس» در بهمن ماه ۱۳۳۹ پخش شد. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «قایق سرنوشت» | بازیگر/ کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در آذرماه ۱۳۳۹ پخش شد. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «صبح آفتابی» | بازیگر کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | نویسندگان: «سرافین خواکین» و «آلوارز کنترو» در مهرماه ۱۳۳۹ پخش شد و «عزت پریان»، «ژاله صبا» و «علی آزاد» هم در آن بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «خانه اجاره‌ای» | بازیگر کارگردان هنری |
عزت‌الله انتظامی | در شهریور ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «علی نصیریان» ، «محمدعلی کشاورز»، «جعفر والی»، «عزت پریان» و «علی آزاد» هم بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «خودکشی» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «روبر دلاور» در تیرماه ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «محمدعلی کشاورز» و «جمیله شیخی» هم بازی کرده بودند. |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «پزشک دهکده کوکونیان» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «ماکس روکت» |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «ویلای یوکا» | بازیگر | عباس جوانمرد | نویسنده: «ایزابل شرایبر» |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «طناب» | بازیگر | جعفر والی | نویسنده: «یوجین اونیل» |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «اسب سیرک» | بازیگر | جعفر والی | - |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «پنجه» | بازیگر | جعفر والی | - |
| ۱۳۳۹ | تله‌تئاتر «ده و سه دقیقه» | بازیگر | جعفر والی | - |
فیلم کوتاه
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۳۲ | دزد و قصیده | بازیگر | ویل لپاخی | - |
مستند
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۹ | و آسمان آبی | بازیگر | غزاله سلطانی | درباره انتظامی |
| ۱۳۸۷ | عشق پرداز | بازیگر | محمدهادی کاویانی | - |
| ۱۳۸۵ | استاد مشایخی | بازیگر | الهام قره خانی | درباره استاد مشایخی |
رادیو
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۵۷ | حمال بازار | بازیگر | سعید فردی | اجرا رادیویی |
حضور
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۹۳ | شبی با ستاره ها | بازیگر | حمیدرضا طالبی | - |
تئاتر
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۷ | این فصل را بامن بخوان | بازیگر | حسین پارسایی | - |
| ۱۳۵۷ | پنجره | بازیگر | علی نصیریان | - |
| ۱۳۵۶ | زن اجتماعی | بازیگر | هادی اسلامی | - |
| ۱۳۵۶ | دعوت | بازیگر | هادی اسلامی | - |
| ۱۳۵۴ | بنگاه تئاترال | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان | - |
| ۱۳۵۱ | بازرس گوگول | بازیگر،کارگردان | عزت‌الله انتظامی | زنده و رادیویی |
| ۱۳۵۱ | پیتر و گرگ | بازیگر،کارگردان | عزت‌الله انتظامی | اپرایی |
| ۱۳۵۰ | مردی که مرده بود و خود نمیدانست | بازیگر | عنایت‌الله بخشی | زنده و رادیویی |
| ۱۳۵۰ | سیاوش بر باد | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان | زنده و رادیویی |
| ۱۳۵۰ | خوب نیست، بدشان می آید | بازیگر | حمید خیرخواه | - |
| ۱۳۴۹ | دو سر پل | بازیگر | اسماعیل شنگله | زنده و رادیویی |
| ۱۳۴۹ | افول | بازیگر | علی نصیریان | - |
| ۱۳۴۸ | لونه شغال | بازیگر | علی نصیریان | - |
| ۱۳۴۷ | استعمال دخانیات ممنوع | بازیگر | علی نصیریان | زنده و رادیویی |
| ۱۳۴۶ | آی با کلاه آی بی کلاه | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی،جعفر والی | - |
| ۱۳۴۶ | شاه عباس و مرد پاره دوز | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی | - |
| ۱۳۴۵ | خانه بی بزرگ تر | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی، جعفر والی | زنده و رادیویی |
| ۱۳۴۵ | بلبل سرگشته | بازیگر | علی نصیریان | زنده و رادیویی |
| ۱۳۴۵ | جعفرخان از فرنگ برگشته | بازیگر/ کارگردان | عزت‌الله انتظامی | - |
| ۱۳۴۴ | چوب به دست های ورزیل | بازیگر | جعفر والی | - |
| ۱۳۴۴ | بهترین بابای دنیا | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی | - |
| ۱۳۴۴ | امیر ارسلان | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان | زنده و رادیویی |
| ۱۳۴۲ | مترسکها در شب | بازیگر | بهرام بیضایی | - |
| ۱۳۳۸ | خانه عروسک | کارگردان | عزت‌الله انتظامی | - |
| ۱۳۳۷ | هیاهوی بسیار برای هیچ | کارگردان | عزت‌الله انتظامی | - |
| ۱۳۳۶ | توپاز | بازیگر | عبدالحسین نوشین | - |
| ۱۳۲۸ | از طبع خارج | بازیگر | حسین خیرخواه | - |
| ۱۳۲۷ | ولپن | بازیگر | عبدالحسین نوشین | - |
| ۱۳۲۷ | دختر شکلات فروش | بازیگر | مهدی خیرخواه | - |
| ۱۳۲۷ | شنل قرمز | بازیگر | ماری لرتا | - |
| ۱۳۲۶ | تارتوف | بازیگر | حسین خیرخواه | - |
| ۱۳۲۶ | مستنطق | بازیگر | عبدالحسین نوشین | زنده و رادیویی |
| ۱۳۲۶ | کمال الدین | بازیگر/کارگردان | عزت‌الله انتظامی | - |
| ۱۳۲۵ | آرشین مالالان | بازیگر | صمد صباحی | - |
| ۱۳۲۴ | ناموس | بازیگر | صمد صباحی | - |
| ۱۳۲۳ | واریته بهاری | بازیگر | صمد صباحی | - |
| ۱۳۲۲ | محصلین کلک باز | بازیگر | صمد صباحی | - |
| ۱۳۲۰ | اولتیماتوم | بازیگر | اصغر تفکری | - |
| ۱۳۲۰ | بهشت برین | بازیگر | پرویز خطیبی | - |
جوایز
جشنواره سینمایی سپاس
| سال | قسمت | اثر | نتیجه | جایزه |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۴۹ | بهترین بازیگر نقش دوم مرد | آقای هالو | برنده | مجسمه |
جشنواره فیلم فجر
جشن خانه سینما
| سال | قسمت | اثر | نتیجه | جایزه |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۷ | بهترین بازیگر نقش اول مرد | ستاره‌ها ۱: ستاره می‌شود | برنده | تندیس زرین |
| ۱۳۸۶ | بهترین بازیگر نقش اول مرد | مینای شهر خاموش | نامزدشده | |
| ۱۳۷۷ | بهترین بازیگر نقش اول مرد | حاجی واشینگتن | نامزدشده |
جوایز بین‌المللی
| سال | جشنواره | قسمت | اثر | نتیجه | جایزه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲۰۰۸ | جشنواره بین‌المللی فیلم بیروت | بهترین بازیگر نقش مکمل مرد | شب | برنده | تندیس زرین |
| ۱۹۹۱ | جشنواره سه قاره | بهترین بازیگر نقش اول مرد | گاو | برنده | جایزه ویژه هیئت داوران |
| ۱۹۷۱ | جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو | بهترین بازیگر نقش اول مرد | گاو | برنده | جایزه هوگو نقره‌ای |
پانویس
- ↑ «عزت‌الله انتظامی آقای بازیگر سینمای ایران». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران. دریافت‌شده در ۷ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «یک تاریخ اشتباه برای عزت‌الله انتظامی». خبرگزاری ایسنا. ۴ تیر ۱۴۰۰.
- ↑ «پایان داستان خان هزاردستان». روزنامه ایران. ۲۷ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۷ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «شب گذشته ـ پاریس ـ مقر یونسکو مراسم تجلیل از استاد عزت‌الله انتظامی برگزار شد». ایسنا. ۷ مهر ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۷ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «بیوگرافی عزت‌الله انتظامی؛ آقای بازیگر سینمای ایران». zoomg. دریافت‌شده در ۷ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «تمام فعالیت‌های هنری عزت‌الله انتظامی». isna. دریافت‌شده در ۷ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ «دربارهٔ عزت‌الله انتظامی». irna. دریافت‌شده در ۷ مهر ۱۴۰۳.
- ↑ ماهنامه فیلم، شماره ۶۸، سال ششم - نیمه دوم شهریور ۱۳۶۷، صفحهٔ ۶۳
- ↑ ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال شانزدهم، شمارهٔ ۲۱۵، صفحهٔ ۱۰۵، ۱۲ بهمن ۷۶
- بازیگران تئاتر مرد اهل ایران
- بازیگران مرد اهل تهران
- بازیگران مرد تلویزیونی اهل ایران
- بازیگران مرد فیلم اهل ایران
- برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در سینما
- برندگان سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد
- برندگان سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
- خاکسپاریها در قطعه هنرمندان بهشت زهرا
- دریافتکنندگان نشان فرهنگ و هنر
